Từ cây trà qua công đoạn chế biến khác nhau có thể trở thành những tên gọi khác nhau, trên thị thường hay gặp những loại trà chính sau: trà đen, trà xanh, bạch trà và trà ô long, sự khác biệt này là do thời gian của quá trình lên men (oxy hóa) sau khi thu hái quyết định. Ta gọi trà đen vì loại trà này có thời gian lên men lâu nhất trong các loại trà khoảng vài giờ, gọi tên trà xanh là lá trà hầu như không có quá trình lên men, còn trà ô long là loại trà có thời gian lên men ngắn.

   Trà xanh (green tea) cũng còn gọi là lục trà, được chọn hái từ những lá trà non, sau khi hấp trà sấy khô không lên men. Do trà xanh là không được cho lên men nên nước trà vẫn giữ được nhiều khoáng chất và thành tố có lợi cho sức khỏe ví dụ chứa 30 - 40% polyphenols of water extratable polyphenols (Stephen Daniells). Trà xanh được cho là chứa nhiều yếu tố chống ung thư và một lượng vitamin C cao.

   Ngoài giá trị là một loại nước uống có giá trị và phổ biến, sách thuốc xưa đã biết dùng trà như một dược thảo giúp tăng cường sự tỉnh táo, để giảm đau, đỡ mệt, tăng sức gia cố nghị lực, phục hồi thị giác. Các nghiên cứu cổ xưa của Trung Hoa, Nhật Bổn, Hàn Quốc xem trà như một "linh dược" của dân gian, trà có thể "cải lão hoàn đồng” kéo dài tuổi thọ.

   Ngày nay trên những thông tin cho thấy trà có những lợi ích cho sức khỏe con người, có thể tóm tắt những lợi ích chính sau :

- Tăng khả năng miễn dịch                              - Hạ cholesterol xấu (LDL)

- Tăng cholesterol tốt (HDL)                           - Giảm huyết áp

1. Hợp chất Polyphenol (chất chống oxy hóa)

2. Các vitamin và muối khoáng

3. Caffeine

   Thành phần được quan tâm tới nhiều trong trà phải kể tới là những nhóm catechins những hợp chất Polyphenol, một dạng của chất chống oxy hóa (antioxidant) chiếm tới 30% trọng lượng khô, Catechins có nồng độ cao nhất ở trà xanh và trà trắng, trong khi đó thì giảm dần từ trà ô long tới trà đen, phụ thuộc do thời gian lên men khi chế biến. Hợp chất catechins là một hợp chất chống oxy hóa, là thành phần chính giúp cơ thể phòng ngừa và chống lại những bệnh hiểm nghèo như ung thư, đột quỵ, huyết áp tiểu đường, béo phì, ngộ độc thức ăn. Hàm lượng Polyphenol trong trà phụ thuộc nhiều vào giống trà, khu vực trồng, mùa vụ thu hái, độ cao, cường độ chiếu sáng và cách chế biến và sản xuất chè (theo Helena và công sự 2007) có 4 loại Polyphenol chính trong lá trà: epigallocatechin gallate (EGCG), epigallocatechin (EGC), epicatechin (ECG), and epicatechin (EC).

   Nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh một số hợp chất trong trà nhiều ở trà xanh, như các chất polyphenol có khả năng ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư (Cooper và công sự 2005) ngăn ngừa các enzyme kích thích sự phân chia của tế bào (Hội ung thư Hoa Kỳ).

   Chống bệnh viêm khớp, Tariq và cộng sự trường Ðại Học Western Reverve, Ohio, giảm cholesterol trong máu chống những bệnh tim mạch (Maron và cộng sự 2003), ngăn ngừa bệnh cúm (Shimamura, trường Ðại Học Y Khoa Showa Nhật Bản). Tác dụng trên trí nhớ như chất chống oxy hóa của trà Alzheimer's (from Alzheimer.s Disease Health Center).

   Tính chất, hương vị, chất lượng của nước trà cũng như hiệu quả dược lý chữa bệnh của trà là do kết quả của hàng trăm loại hóa chất có mặt trong búp và lá trà. Nhiều thí nghiệm khoa học đang tập trung phát hiện và kết luận những tác dụng to lớn của trà đối với cơ thể con người như khả năng bảo vệ cơ thể khỏi bệnh ung thư và tim mạch.

   Trà cũng có những phản ứng khi mà sử dụng ở liều lượng và nồng độ cao, loại trà có nhiều chất chát (tannin) uống nhiều dẫn tới phản ứng ở ruột. Giảm hấp thụ Cancium và sắt, uống nhiều trà đậm khiến mất ngủ, ở liều cao do có mặt caffeine nên kích thích thần kinh.