Phỏng vấn Nhà văn VƠ THỊ HẢO (Đài BBC thực hiện)

Nhà văn Vơ Thị Hảo không sợ bị bắt

'Nhiều lần tôi đă vào blog của tôi nhưng không thể đọc được, có những bài bị xoá trắng, tôi thấy blog của tôi đă bị xoá nội dung rồi,' nhà văn Vơ Thị Hảo nói với BBC Việt ngữ hôm 30 tháng 12 về t́nh trạng các trang blog cá nhân của bà trên mạng internet bị thâm nhập, biến đổi nội dung và h́nh thức.

  "Tôi nghĩ rằng đây không phải là ngẫu nhiên, nghe nói ông Thứ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông vừa kư một thông tư về việc cấm các blogs có nội dung không phù hợp với yêu cầu của họ," bà Hảo nói. Khi được hỏi là liệu bà có nghĩ tới một khả năng các trang blog của ḿnh bị tin tặc tấn công hay không, nhà văn nữ 52 tuổi cho hay: "Tôi nghĩ nếu là tin tặc th́ họ vào họ sẽ đưa ra những nội dung khác. Họ có thể lợi dụng nội dung blog của tôi để xuyên tạc hoặc làm những việc ǵ đó. ''Tôi nghĩ tin tặc họ không có những cử chỉ như vậy, tất nhiên là tôi chưa thể khẳng định ai đă làm việc này. Nhưng tôi nghĩ không ngẫu nhiên."

'Nội dung nhạy cảm'

  Trong một entry nói về giáo dục Việt Nam và cần làm ǵ để cứu văn nhân cách Việt, đăng mới đây trên trang blog 'vothi.hao' trên 'blog yahoo 360', blogger Vơ Thị Hảo viết về sự giả dối trong xă hội Việt Nam: "Nếu tôi khôn ngoan, trước khi viết về sự giả dối, tôi cần phải rào đón khoảng mươi ḍng, rằng về cơ bản nhân dân Việt Nam ta luôn trung thực thật thà dũng cảm, rằng nhân dân ta luôn có truyền thống trọng chữ tín. "Rằng được sự quan tâm của lănh đạo các cấp nói chung và lănh đạo ngành tư tưởng văn hóa nói riêng, người Việt Nam ta hịên nay và ngành giáo dục đang có nhiều tiến bộ và gặt hái được nhiều thành tựu. "Rằng người Việt nam đi đâu cũng có uy tín trên trường quốc tế và luôn luôn dược nể trọng là một dân tộc anh hùng... Rằng những kẻ mà nó nói rằng người Việt Nam bất tín, tráo trở, tham nhũng... đó chỉ là luận điệu vu cáo nằm trong âm mưu của một chiến dịch phá hoại mang tên diễn biến hoà b́nh.'" Trước câu hỏi của BBC Việt ngữ rằng liệu nội dung các bài viết trên trên blog của bà có mang tính 'nhạy cảm' đối với Chính quyền Việt Nam, theo cách nói ở trong nước hay không, nhà văn Vơ Thị Hảo trả lời: "Rất buồn cười ở Việt Nam có một từ là từ 'nhạy cảm'. Đây là một xu hướng dùng mỹ từ để thay cho điều ḿnh phải nói thật. Những ǵ tôi viết là một tấm ḷng, một tâm huyết và nói sự thật, không có ǵ là nhạy cảm cả." "Không nói như vậy th́ mới là chuyện lạ. Tôi thờ ơ trước nỗi đau của người khác mới là chuyện lạ, chứ như thế có ǵ là nhạy cảm đâu. Có thể có một số điều tôi viết làm cho một số người không thích, đó là quan điểm của họ."

'Đồng nghiệp vô tội'

  "Vậy là phiên toà xử hai nhà báo và hai cán bộ điều tra liên quan đến việc công bố thông tin trong vụ PMU 18 đă diễn ra và kết thúc,'' bà Hảo viết trong một entry khác, b́nh luận sau phiên toà phán xử các nhà báo Nguyễn Việt Chiến và Nguyễn Văn Hải ở các tờ Thanh Niên và Tuổi Trẻ có tội khi đưa tin về vụ tham nhũng PMU18. ''Chừng ấy người, chừng ấy chứng cứ, chừng ấy luật sư, chừng ấy to tát v́ liên quan đến bao nhiêu nhân vật, mà chỉ xử trong hai ngày, tốc độ thật phi thường. Và c̣n một điều phi thường khác, là trong phiên toà này có tới bốn người vô tội bị kết án oan." Và ở một khổ khác cùng tại bài viết trên blog này, nhà văn - nhà báo Vơ Thị Hảo đặt bút:"Tôi nh́n thấy những nhà báo ôm hoa đứng dưới mưa trời ảm đạm trước cửa toà Hà Nội. Họ biết đồng nghiệp của họ vô tội và họ tin rằng những người bị oan khuất sẽ được trả tự do ngay sau phiên toà này. "Và họ c̣n chờ cái ngày mà những đồng nghịêp bị hàm oan phải được xin lỗi, cải chính và bồi thường danh dự. Nh́n họ mà rơi nứơc mắt. Họ vẫn kiên nhẫn để chờ đợi một phiên toà công bằng. Để họ c̣n có chút niềm tin mà hành nghề. Nhưng hoa héo rũ v́ không có người nhận. Người nhận lại trở vào nhà lao rồi!" Khi được hỏi liệu chính bản thân có sợ bị chính quyền 'kết án' và 'bỏ tù' v́ những ǵ bà đă viết và phát biểu công khai trên blog, với truyền thông trong và ngoài nước hay không, bà Hảo nói: "Tôi nghĩ ở Việt Nam hiện nay cũng như trước đây, mọi điều đều có thể xảy ra. Có nhiều độc giả từ lâu đọc những bài tôi viết đă lo cho tôi và nói với tôi là 'hăy giữ ḿnh'. Có những người lâu lâu gọi điện cho tôi, mà tôi bận không trả lời, th́ lo rằng tôi đă bị bắt.

'Chấp nhận rủi ro'

  "Trước khi tôi làm bất cứ điều ǵ như là tôi viết hay tôi nói lên sự thật, nói lên tâm huyết của ḿnh, tôi biết tất cả những rủi ro, những điều mà những người họ không bằng ḷng và họ muốn làm hại ḿnh, đều có thể xảy ra. Nhưng không phải v́ thế mà tôi không làm," bà nói với BBC. Bà Hảo cho rằng những ǵ mà bà đă làm khi nói lên sự thật là điều tối thiểu mà một nhà văn phải làm. Bà nói: "Khi đă cầm lấy cây bút, người ta phải cảm nhận được nỗi đau của người khác. Nỗi đau của người khác, nỗi oan khuất của một người trong xă hội, ḿnh phải quan niệm là không của riêng ai cả. Nếu tôi thấy nhiều người khổ quá, hay thấy những khuynh hướng vi phạm quyền của con người th́ tôi phải nói. Đó là lương tâm tối thiểu. "C̣n khi ḿnh đă nói thật, ḿnh không làm điều ǵ xấu cả, khi ḿnh làm một điều v́ mọi người, cho cộng đồng, trong đó có ḿnh, nếu có điều ǵ không hay xảy ra đối với tôi, th́ tôi cũng vui chịu thôi." Nhà văn Vơ Thị Hảo cho rằng việc nếu Chính quyền trong nước bắt bà, th́ đó là một điều không có lợi và không hay ǵ cho nhà nước. Bà nói: "Tôi là một người nhỏ bé, mong manh, tôi là một người phụ nữ sống một ḿnh. Tôi sống với hai con, các con tôi cũng lớn rồi và cũng hay đi. Cho nên ai muốn hại tôi th́ rất dễ... "Giả sử nhà nước có bắt tôi th́ tôi nghĩ nhà nước cũng không lợi ǵ. V́ bắt tôi th́ quá dễ. ''Tất nhiên mọi người sẽ nghĩ rằng nếu bắt Vơ Thị Hảo th́ nhà nước sẽ thiệt hại nhiều hơn là có lợi. Nhưng tôi nghĩ mọi điều cũng có thể xảy ra trong xu thế mà mọi quốc gia đều không thể ngoảnh mặt làm ngơ trước những ǵ đúng sai, trắng đen đă quá rơ ràng."


TN
  Vâng, không sợ tù đày trong xă hội hôm nay quả là hiếm thấy, quả là dũng cảm! Ngày xưa người ta ra đi làm cách mạng và không sợ tù đày là v́ họ đă xóa hết dấu tích xuất thân, ḍng họ... nên sẵng sàng cho tất cả. Ngày nay, có ai xóa được gốc tích, xuất xứ, họ hàng, gia đ́nh ḿnh trong xă hội? Hơn nữa, ngày xưa thức dân Pháp và Mỹ không có văn hóa chu di tam tộc. Thế nên, dám nói như chị Hảo là v́ c̣n "được" nói. Trong nước, chị quá đơn độc, tiêng nói của chị là phản biện duy nhất, và chứng tỏ VN vẫn có dân chủ đấy chứ!

No Silence
  Điều mà một số người mong muốn ở blogger Điếu Cày là 'ngừng viết' và 'ngừng nói' cũng là điều họ mong muốn ở cô Hảo. Muốn vậy, họ sẽ phân tích và khai thác những sơ hở của cô Hảo cũng như đă từng làm với Điếu Cày. Họ thừa khả năng 'thông minh' để nghĩ ra điều đó. Chỉ có điều băn khoăn là liệu họ c̣n có thể tiếp tục giữ một bộ mặt 'trơ' nữa hay không. Việc này th́ không đoán được.

Minh Hùng, Sài G̣n
  Mỗi thế hệ cần có những cá nhân tiên phong giải quyết những vấn nạn của ḿnh. Vơ thị Hảo thuộc cộng đồng tiên phong này của chúng ta. Thời đại đang cần một thế hệ có chuẩn mực ứng xử dân chủ, nhân quyền giữa người với người, giữa nhà nước với dân. Nhưng lúc này đă là lúc cần có ngay THỂ CHẾ dân chủ, đa nguyên hay chưa th́ chúng ta cần trao đổi một cách minh triết. Rất mong chị Hảo tham gia cuộc đàm thoại. Cám ơn BBC làm một điều tốt cho chị Hảo - đăng bài phỏng vấn này.

Giao, Hà Nội
  Chỉ tiếc rằng số người xứng đáng gọi là nhà văn "biết đau nỗi đau của người khác" như bà Hảo ở VN quá ít, phần lớn các "hội viên hội nhà văn" chỉ biết im lặng và "nhận tài trợ" cùng các giải thưởng khác. Chúc bà gặp nhiều may mắn.

Chí Cao, TPHCM
  Tôi nghĩ rằng bà Hảo không thể là một dẫn chứng cụ thể của 'trung thực, dũng cảm, trọng chữ tín' v́ tôi đọc thấy trong cách nói của bà một sự bất măn với chế độ. Tôi nghĩ cách thức chỉ trích đất nước với giọng như vậy của bà không thể là v́ cộng đồng được. Tôi đặt câu hỏi không biết bà Hảo có phải là một người đang cầu vinh hay không?

Thanh, Sài G̣n
  Cô Hảo cận thận khi tham gia giao thông, coi chừng có nhiều chiếc xe đạp có thể bị mất phanh đấy. Chúc cô Năm Mới Khỏe và B́nh An.

Không nêu danh
  Có lẽ khi vụ án "nhân văn giai phẩm" xảy ra, chị Hảo vẫn c̣n bé nên không thấy trực tiếp được cái khủng khiếp của nó. Đồng nghiệp c̣n không dám nh́n mặt nhau huống chi là có sự đồng cảm. Đối với Đảng và nhà nước th́ chuyện "Nhân văn giai phẩm" màn hai không thể không xảy ra, không dưới h́nh thức này th́ h́nh thức khác như bắt báo chí đi lề bên phải, kiểm soát blog chẳng hạn... Chị chắc biết câu mà cụ Nguyễn Tuân nói chứ? "Tôi tồn tại là v́ tôi biết sợ". Mong chị được may mắn.

Người Rơm
  Nhà văn Vơ Thị Hảo hăy thận trọng, có thể họ đang t́m cho bà một tội như tội 'chốn thuế' ǵ đó, mặc dù bà vô tội.

Hải Âu, Cộng hoà Czech
  Đă từ lâu đọc và xem các tác phẩm của chị, tôi rất trân trọng và nể phục tấm ḷng của chị với đất nước và xă hội. Mong rằng sẽ có nhiều nhà văn và nhà báo dũng cảm như chị. Cầu mong chị b́nh an và có nhiều bài viết nữa.

Quốc Bảo, Alaska
  Nhà văn Vơ Thị Hảo đă dám nói đến sự thật, điều mà chính quyền Việt Nam không muốn. Tôi cảm thấy buồn cho quê hương, đất nước và con người Việt Nam đă đang phải sống trong một chế độ, xă hội không có tự do báo chí, nhân quyền. Một chế độ mà tôi đă buộc phải bỏ ra đi hơn 30 năm qua. Xin hay để cho những nhà văn quyền tự do. Mọi sự cần được thay đổi với thời đại và thời gian.

Phúc Nghiêm, Hà Nội
  Bà Hảo đă nói hộ những ai có lương tri đang sống trên mảnh đất Việt Nam này. Tôi cũng muốn nói ra hoặc làm một việc ǵ đấy để bảo vệ lẽ phải. Nhưng mà tôi hèn hơn bà Hảo. Tôi chỉ biết phục và biết ơn bà Hảo. Mong BBC Việt ngữ chuyển tâm nguyện của tôi tới bà.

Vô danh
  Bà Hảo chẳng có ǵ là phải mất b́nh tĩnh cả, ngược lại th́ có. Cứ chờ xem, rồi cộng đồng Yahoo 360 phản hồi sẽ biết ngay. Yahoo có trụ sở ở Việt Nam. Nếu họ muốn hoạt động ở đâu th́ phải chấp nhận một số yêu cầu của chính quyền sở tại.

Nam NN, Hà Nội
  Chúng tôi rất cảm phục bà. Kính chúc bà luôn may mắn !

Người Sài G̣n
  'Không sợ bị bắt', hỏi ở đất VN nầy hiện nay có được mấy ai dám nói câu đó? Theo tôi, Bà Hảo thật sự là một người dũng cảm trong hoàn cảnh không thật sự dân chủ như VN hiện nay. Phản ánh thực trạng xă hội và đấu tranh cho công bằng lẽ phải là việc mà mọi người nên làm. Có một số bạn đă chỉ trích Bà Hảo là chỉ có nói mà thôi. Nhưng theo Tôi, dám nói trong hoàn cảnh ở VN hiện nay là một hành động anh hùng rồi. Các bạn có biết câu thơ: "Lấy cán Bút làm đ̣n xoay chế độ, Mỗi vần thơ bom đạn phá cường quyền" không? C̣n điều này nữa, khi ra đường các bạn gặp phải những kẻ cường quyền áp bức người khác, liệu có bao nhiêu người sẽ dám ra tay can thiệp, bảo vệ hay giúp đỡ nạn nhân?

Alexsander
  Có lẽ mỗi nhà văn điều có hướng đi riêng, nhưng phải "sáng tạo" ra những tác phẩm văn học để mọi người soi vào đó, chiêm nghiệm, suy nghĩ và mơ ước vươn tới những ǵ tốt đẹp. Một nhà văn chân chính không bao giờ lợi dụng ng̣i bút để mưu toan chính trị hay a dua với những thế lực đen tối, trà đạp lên cuộc sống của nhân dân...

Phúc, Daklak
  Ngày nay tôi nghĩ nên bàn tới từ 'vô cảm', v́ tôi thấy t́nh người đă bị huỷ hoại quá nhiều trong xă hội này rồi. Mạnh ai nấy sống là châm ngôn của xă hội.

Bass, Hà Nội
  Những người dũng cảm như chị Hảo thật hiếm có dưới cái thời "Ngậm miệng ăn tiền " này.

Truth
  Ai cũng như ông Nhật Minh, Hà nội th́ đất nước chắc măi măi ở hạng "Number ten"! Dở mà cứ muốn người ta nói ḿnh giỏi, nghèo mà cứ muốn người ta bảo ḿnh giàu, lạc hậu mà cứ muốn người ta cho ḿnh là phát triển, tham nhũng mà cứ muốn người ta gọi ḿnh là thanh liêm... th́ có ngày "cầm đèn đỏ" trong bảng xếp hạng các nước trên thế giới! Nhà văn, cũng như mọi công dân yêu nước khác, đều có bổn phận phải đóng góp tiếng nói của ḿnh vào công cuộc xây dựng đất nước. Góp sức đâu có nghĩa là phải rả rích những câu ca tụng "nước ta rừng vàng, biển bạc", "dân ta cần cù thông minh", "nhân dân ta anh hùng"...mà phải biết nh́n ra, vạch ra cho thấy những điều xấu xa thối nát của xă hội, có thế mới mong xă hội văn minh hơn, đất nước mới mong tiến bộ hơ n. NV Vơ thị Hảo có can đảm nói lên mặt tiêu cực của xă hội, đất nước mà nhiều người không dám nói - đó cũng là sự đóng góp tích cực rồi. Chỉ tiếc, đa số chúng ta thích an phận, không dám dấn thân như Bà mà thôi.

Trần Tuấn, Toronto-Canada
  Thực tế ở Việt Nam là vậy. Nhưng phải nh́n nhật vào sự thay đổi và nó đang phát triển theo hướng đi lên. Đó cũng là có phần chỉ đạo của chính phủ Việt Nam. V́ thế không nên kêu ca phàn nàn, ḿnh hăy phấn đấu cho ḿnh, cho gia đ́nh, Con cháu các bạn học giỏi, thành đạt th́ đó chính là sự thành đạt của đất nước.

No Name
  'Nhật Minh, Hà Nội' mới thật sự sáo rỗng. Những tác phẩm 'tuyên truyền, cổ vũ' kiểu như Nhật Minh nói chẳng phải là quá nhiều hay sao. Những người dám nói như bà Hảo chẳng phải là quá ít, đúng không? Có lẽ nên suy nghĩ lại nhé.

Nam Long, Saigon
  Các thể chế độc tài luôn luôn muốn làm cho người dân sợ hăi khi họ đang sống trong chế độ đó. Trường hợp của chị Vơ Thị Hảo th́ cũng không có ǵ lạ cả. Nhà nước VN cái ǵ cũng muốn quản lư hết, nhưng quản lư cái ǵ cũng tồi cả, cho nên XH mới nát bét như hiện nay.

Hùng, HCMC
  Bà Hảo không nên buồn v́ nhiều ư kiến dưới đây. Bởi v́ không có nhiều người dám nghĩ, có thể nghĩ và dám nói như bà. Tôi khâm phục bà.

Nhat Minh, Ha Noi
  Tôi cho rằng nhà văn này nói những điều sáo rỗng, không có tác dụng ǵ với sự phát triển của đất nước. Với tư cách là nhà văn, tại sao cô không viết những tác phẩm để khơi dậy truyền thống yêu nước, ḷng tự hào dân tộc, để cho họ cố gắng quyết tâm trong công cuộc chống đói nghèo, lạc hậu.

Khoa SG
  Tôi nghĩ có lẽ bà Hảo nên b́nh tĩnh lại. Yahoo 360 từ lâu đă nổi tiếng là bị lỗi nhiều. Các lỗi bị xoá trắng, không vào được rất phổ biến với bất kỳ blog nào chứ không chỉ riêng blog này. Giả sử mà nội dung bị thay đổi th́ mới đúng là có người xâm nhập vào. Mà nếu người ta xâm nhập vào th́ cũng cần xem lại cách tự bảo vệ bản thân ḿnh. V́ Yahoo ĐNA đặt ở Singapore chẳng liên quan ǵ đến VN đâu. Nếu muốn chống tiêu cực th́ phải biết giữ ḿnh chữ không tênh hênh để rồi bảo "bắt tôi quá dễ". Những điều mà bà Hảo nói, ai cũng biết. Thế nhưng cái cần là hành động th́ tôi chưa thấy. Nếu chỉ viết th́ hàng ngàn người VN cũng có thể viết. Nhưng cái khác biết giữa nhà báo và người thường là sau bài viết, nhà báo thường hành động. Cá nhân tôi cho rằng nội dung blog của bà Hảo chẳng có ǵ đáng để chính phủ phải lo lắng.

Nobody
  Tôi sợ, con tôi sợ, cháu tôi sợ, chắt tôi sợ... nhiều thế hệ sau nữa cũng sợ. Đến bao giờ th́ hết sợ? Đến bao giờ con người mới được hít thở không khí Tự Do?

Xuân, Cao Lănh
  Có một điều là giới trí thức, văn nghệ sĩ ở Việt Nam ít ai dám nói lên sự thật của điều ḿnh muốn nói, v́ như vậy là đi 'lề bên trái'. Chỉ có biết a dua, khen ngợi... dù biết rằng điều đó là dối tra. Nhà văn Vơ Thị Hảo quả thật đúng là dũng cảm khi dám tŕnh bày những suy nghĩ của ḿnh.

vt Hà Nội
  Bà Hảo này bị ám ảnh rồi chắc? Nỗi lo sợ bị ám hại, đó là chứng bệnh tâm lư thường thấy.

Lan Huong, United Kingdom
  Bà Hảo không sợ bị vạ hay sao? Tôi cũng nghĩ như bà đấy, nhưng tôi sợ không dám nói ra. Nói ra sợ không giữ được cái đầu của ḿnh.

Lê Cao Nguyễn, USA
  Một phụ nữ và nhà văn dũng cảm, đáng khâm phục, bà xứng đáng là hậu duệ con cháu của Hai Bà Trưng.

(Đài BBC thực hiện ngày 30 tháng 12 năm 2008)

 

 Diễn Đàn Giáo Dân xin quí vị thêm lời cầu nguyện cho Việt Nam:

có công lư và hoà b́nh, có dân chủ và tự do,

không c̣n bất công và gian dối.