HAI SẮC HOA TIGÔN (TTKh)

Một mùa thu trước mỗi hoàng hôn.

Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn.

Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc.

Tôi chờ người đến với yêu đương.

Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng.

Dài đường xa vút bóng chiều phong

Và phương trời thẳm mờ sương cát.

Tay vít giây hoa trắng chạnh lòng.

Người ấy thường hay vuốt tóc tôi.

Thở dài trong lúc thấy tôi vui.

Bảo rằng: “Hoa giống như tim vỡ.

Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi”.

Thuở ấy nào tôi đã hiểu gì

Cánh hoa tan tác của sinh ly.

Cho nên cười đáp: “Màu hoa trắng

Là chút lòng trong chẳng biến suy”.

Đâu biết lần đi một lỡ làng

Dưới trời đau khổ chết yêu đương.

Người xa xăm quá, tôi buồn lắm !

Trong một ngày vui pháo nhuộm đường.

Từ đấy thu rồi thu lại thu...

Lòng tôi còn giá đến bao giờ.

Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ

Người ấy, cho nên vẫn hững hờ.

Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời.

Ái ân lạt lẽo của chồng tôi.

Mà từng thu chết, từng thu chết

Vẫn giấu trong tim bóng một người.

Buồn quá hôm nay xem tiểu thuyết.

Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa

Nhưng hồng tựa trái tim tan vỡ

Và đỏ như màu máu thắm phai.

Tôi nhớ lời người đã bảo tôi

Một mùa thu trước rất xa xôi.

Đến nay tôi hiểu thì tôi đã

Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi.

Tôi sợ chiều thu phớt nắng mờ.

Chiều thu hoa đỏ rụng chiều thu.

Gió về lạnh lẽo chân mây vắng.

Người ấy sang sông đứng ngóng đò.

Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng.

Trời ơi! Người ấy có buồn không ?

Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ

Tựa trái tim phai, tựa máu hồng ?

(đăng trên báo ngày 23/9/1937)

  BÀI THƠ THỨ NHẤT (TTKh)

Thuở trước hồn tôi phơi phới quá

Lòng thơ nguyên vẹn một làn hương

Nhưng nhà nghệ sỹ từ đâu lại

Êm ái trao tôi một vết thương.

Tai ác ngờ đâu gió lại qua

Làm kinh giấc mộng những ngày hoa

Thổi tan tâm điệu du dương trước

Và tiễn người đi bến cát xa.

Ở lại vườn Thanh có một mình

Tôi yêu gió rụng lúc tàn canh

Yêu trăng lặng lẽ rơi trên áo

Yêu bóng chim xa nắng lướt mành.

Và một ngày kia tôi phải yêu

Cả chồng tôi nữa lúc đi theo

Những cô áo đỏ sang nhà khác

Gió hỡi làm sao lạnh rất nhiều.

Từ đấy không mong không dám hẹn

Một lần gặp nữa dưới trăng nghiêm

Nhưng tôi vẫn chắc nơi trời lạ

Người ấy ghi lòng vẫn nhớ em.  

Đang lúc lòng tôi muốn tạm yên

Bỗng ai đem lại cánh hoa tim

Cho tôi ép nốt dòng dư lệ

Nhỏ xuống thành thơ khóc chút duyên.

Đẹp gì một mảnh lòng tan vỡ

Đã bọc hoa tàn dấu xác xơ

Tóc úa giết dần đời thiếu phụ

Thì ai trông ngóng chả nên chờ.

Viết đoạn thơ đầu lo ngại quá

Vì tôi còn nhớ hẹn nhau xưa:

“Cố quên đi nhé câm mà nín

Đừng thở than bằng những giọng thơ”.

Tôi run sợ viết lặng im nghe

Tiếng lá thu khô xiết mặt hè

Như tiếng chân người len lén đến

Song đời nào dám gặp ai về.  

Tuy thế tôi tin vẫn có người

Thiết tha theo đuổi nữa, than ôi !

Biết đâu tôi một tâm hồn héo

Bên cạnh chồng nghiêm luống tuổi rồi.

(đăng trên báo ngày 20/11/1937)

   BÀI THƠ ĐAN ÁO  (TTKh)

   Chị ơi, nếu chị đã yêu,

Đã từng lỡ hái ít nhiều đau thương,

   Đã xa hẳn quãng đời hương,

Đã đem lòng gửi gió sương mịt mùng.

   Hay chăng chị mỗi chiều đông

Đáng thương những kẻ có chồng như em.

   Vẫn còn giá lạnh trong tim

Đan đi đan lại áo len cho chồng.

   Con chim ai nhốt trong lồng

Hạt mưa nó rụng bên sông bơ thờ.

   Lưng trời nổi tiếng tiêu sơ

Hay đâu gió đã sang bờ ly tan.

   Tháng ngày miễn cưỡng em đan

Kéo dài một chiếc áo lam cho chồng.

   Như con chim nhốt trong lồng

Tháng ngày than tiếc ánh hồng nơi nao.

   Ngoài trời hoa nắng xôn xao.

Ai đem khóa chết chim vào lồng nghiêm.

   Ai đem lễ giáo giam em.

Sống hờ hết kiếp trong duyên trái đời.

   Lòng em khổ lắm chị ơi !

Trong bao ngờ vực với lời mỉa mai.

   Quang cảnh lạ, tháng năm dài

Đêm đêm nằm tưởng ngày mai giật mình.

(đăng trên báo ngày 16/8/1938)

   BÀI THƠ CUỐI CÙNG  (TTKh)

Anh hỡi, tháng ngày xa quá nhỉ ?

Một mùa thu cũ một lòng đau

Ba năm ví biết anh còn nhớ

Em đã câm lời có nói đâu.

Đã lỡ thôi rồi chuyện biệt ly

Càng khơi càng thấy lụy từng khi

Trách ai mang cánh Tigôn ấy

Mà viết tình em được ích gì ?

Chỉ có ba người đã đọc riêng

Bài Thơ Đan Áo của chồng em

Bài Thơ Đan Áo nay rao bán

Cho khắp thiên hạ thóc mách xem.

Là giết đời nhau đấy biết không ?

Dưới giàn hoa máu tiếng mưa rung

Giận anh em viết dòng dư lệ

Là chút dư hương điệu cuối cùng.

Từ đây anh hãy bán thơ anh

Còn để yên tôi với một mình

Những cánh hoa lòng, hừ đã ghét

Thì đem mà đổi lấy hư vinh.

Ngang trái đời hoa đã úa rồi

Từng mùa gió lạnh sắc hương rơi

Buồng nghiêm thờ thẫn hồn eo hẹp

Đi nhớ người không muốn nhớ lời.

Tôi oán hờn anh mỗi phút giây

Tôi run sợ viết bởi rồi đây

Nếu không yên được thì tôi chết

Đêm hỡi, làm sao tối thế này ?

Năm lại năm qua cứ muốn yên

Mà phương ngoài gió chẳng làm quên

Mà người vỡ lở duyên thầm kín

Lại chính là anh, anh của em.

Tôi biết làm sao được hỡi trời !

Giận anh không nỡ nhớ không thôi

Mưa buồn mưa hắt trong lòng ướt

Sợ quá đi anh, có một người…

(đăng trên báo ngày 30/10/1938)

Nguyễn Mạnh Thường - sưu tầm