THIÊN
CHÚA Hay Thần Tài ?
Trong
bài Phúc Âm Mt 6, 24-34 mà chúng ta nghe đọc trong Chúa
Nhật 8 Thường Niên Năm A, và trong
dịp Tết Nguyên Đán, Đức Giêsu dùng ba ví
dụ rất nên thơ gợi cảm để
chỉ cho chúng ta thấy một sự lo lắng thái
quá về đời sống vật chất là vô lư
nếu như chúng ta c̣n tin có Thiên Chúa là Cha chúng ta.
Ví dụ thứ nhất: chim trời không gieo, không
gặt nhưng chúng vẫn được Cha trên
trời nuôi sống. Ví dụ thứ hai: cuộc đời
của mỗi người chúng ta có một quảng
thời gian nhất định sống ở trần
gian này, - điều đó chúng ta không thay đổi
được, dù có lo lắng cũng chẳng kéo dài
đời ḿnh thêm một vài gang tấc! Và cuối cùng:
hoa huệ ngoài đồng không làm lụng, không kéo
sợi, thế mà dù Vua Salomon vinh hoa tột
bậc cũng không mặc đẹp bằng nó.
Kết luận của ba ví dụ là: nếu như Thiên
Chúa quan tâm nuôi sống chim trời và ban áo mặc cho
hoa đồng cỏ nội, th́ lẽ nào Chúa lại
không lo lắng cho con người hơn gấp bội
sao? Kết thúc bài giảng, Chúa Giêsu tuyên bố: Vậy
đừng quá lo lắng về ngày mai. Ngày mai cứ
để ngày mai lo. Ngày nào có cái khổ của ngày
đó.
Chúng
ta đồng ư rằng lời Chúa Giêsu dạy chúng
ta hôm nay thật là hấp dẫn. Có ǵ đáng mong
ước hơn là có Cha Trên Trời lo lắng cho ta?
Tuy nhiên, càng suy nghĩ và đi sâu vào thực tế,
chúng ta càng thấy mọi sự chẳng đơn
giản chút nào.
Những
lo lắng chính đáng
Con
người thời đại ta cũng như mọi
thời đại, đều có trăm ngàn nỗi
lo, và những nỗi lo chính đáng. Đừng nói ǵ
xa xôi, chỉ nguyên những nhu cầu tối thiểu
của cuộc sống đă làm điên đầu
nhiều bậc cha mẹ gia đ́nh: lo sao cho có cái
ăn, cái mặc, cho căn nhà ở khỏi giột nát
khi tới mùa mưa, cho con cái được học hành,
cho có thuốc thang khi bệnh tật, cho giá cả
đừng tăng vọt, mùa màng không thất thoát...
Những nỗi lo như thế phát xuất từ trách
nhiệm của mỗi người, đều chính
đáng và đẹp ḷng Chúa.
Chúa
Giêsu không muốn cho chúng ta lười biếng
hoặc sống vô trách nhiệm. Chim trời cũng
phải vất vả t́m mồi. Có những thứ
chim phải bay thật xa mới tới chỗ có
thức ăn. Hoa huệ ngoài đồng cũng có khi
phải đâm rễ len lỏi giữa sỏi đá
để t́m chất nuôi sống. Đàng khác chính Chúa
cũng nói rằng: Ngày
nào có cái khó, cái khổ của ngày đó.
Vậy khó nhọc, gian khổ là điều có
thực, gắn vào thân phận con người.
Không
những Thiên
Chúa
không muốn ta sống lười biếng, vô lo, vô
trách nhiệm, mà c̣n muốn ta phải làm việc
để cùng với Ngài
hoàn hiện thế giới này và góp phần vào công
cuộc cứu độ thế giới. Ngay lúc
vừa mới dựng nên loài người, Thiên Chúa
đă ra lệnh cho họ phải canh tác trái đất
và làm chủ vạn vật. Trong dụ ngôn về
những nén bạc (x. Mt 25, 15-25), Chúa Giêsu đă
hỏi mỗi người đă dùng tài năng Thiên
Chúa
ban mà làm lợi cho Ngài
được bao nhiêu, chứ không phải đă chôn
giấu nó an toàn như thế nào. Thế th́ ta có
quyền và có bổn phận phải lo lắng, tính
toán, phải có kế hoạch, phải pḥng xa. Điều
Thiên
Chúa
không chấp nhận là chúng ta lo lắng về đời
sống vật chất như thể đó đă là cùng
đích của đời sống, là tuyệt đối
cho đời ḿnh.
Thiên
Chúa hay Thần Tài ?
Câu
then chốt nhất của bài Phúc Âm hôm nay là: Tiên vàn hăy
lo t́m kiếm Nước Thiên
Chúa và
đời sống công chính như Ngài đ̣i
hỏi, c̣n các thứ kia (nghĩa là của cải
vật chất), Ngài sẽ thêm
cho.
Tiên
vàn hăy t́m kiếm Nước Thiên Chúa: đây
mới là vấn đề ưu tiên.
Nỗi
lo số một của người môn đệ Chúa
Giêsu là Nước Thiên Chúa. Mọi sự
khác cũng cần thiết. Nhưng không được
đặt lên trên Nước Thiên Chúa. Phải dành
ưu tiên cho Nước Thiên Chúa, rồi mới đến
các thứ khác. Đó là trật tự phải tôn
trọng. Nhưng đây không phải là vấn đề
thời gian sau trước nhưng là vấn đề
giá trị mà khi cần phải chọn lựa, ta
phải biết đâu là thiết yếu đâu là
thứ yếu.
Lời
dạy của Chúa Giêsu là hệ trọng. Và nó cũng
phù hợp với kinh nghiệm sống của chúng ta.
Người ta thường lấy của cải
vật chất làm ưu tiên số một và cho
rằng của cải giàu sang sẽ giải quyết
được mọi vấn đề của xă
hội và của con người. Nhưng thực
tế luôn luôn chứng minh rằng suy nghĩ và hành
động như thế là sai lầm. Xă hội tư
bản lấy sự sản xuất của cải hàng
hoá dư dật và sự hưởng thụ tự do
làm mục tiêu, và bắt mọi sự khác phải
phục vụ cho mục tiêu ấy, nên đă rơi vào
khủng hoảng về tinh thần, về lư tưởng
sống. Và v́ mục tiêu ấy, người ta khai thác
các tài nguyên thiên nhiên một cách vô độ và ngày
nay thiên nhiên quay lại "trả thù" con người,
đe dọa cuộc sống trên trái đất.
Ở các nước xă hội chủ nghĩa trước
đây, theo lư thuyết người ta coi kinh tế là
yếu tố quyết định mọi sự khác, và
tuy vẫn nói kinh tế phải phục vụ con người,
nhưng trên thực tế con người và các giá
trị đạo đức bị chà đạp
trầm trọng... Sau khi hàng loạt nước xă
hội chủ nghĩa Đông Âu sụp đổ,
những nước khác đă quay sang kinh tế
thị trường và cũng đang phát triển theo
hướng phương Tây, liệu có tránh nổi
những tiêu cực gắn liền vào tư bản
chủ nghĩa không? Của cải vật chất là
ông chủ không dễ ǵ khuất phục nổi. Tinh
thần thường tỏ ra yếu đuối và không
hấp dẫn bằng của cải giàu sang. Ở
Việt Nam xă hội chủ nghĩa "thời
mở cửa", điều đó cũng đang
được chứng minh.
Của
cải là cần thiết. Nhưng của cải
tự nó không mang lại hạnh phúc cho con người.
Nó phải là một phương tiện, một người
tôi tớ. Nhưng khốn thay, tên đầy tớ này
rất có uy quyền, rất dễ trở thành ông
chủ của con người, để con người
phục dịch nó với bất cứ giá nào.
"Tiên
vàn hăy t́m kiếm Nước Thiên Chúa và đời
sống công chính như Người đ̣i hỏi":
Sống theo ưu tiên đó, có nghĩa là chúng ta
vẫn phải làm việc, phải vất vả,
phải lo lắng và biết tiên liệu, nhưng chúng
ta sẽ không nô lệ vật chất, sẽ không bán
rẻ lương tâm v́ đồng tiền bát
gạo, sẽ coi trọng con người hơn
của cải và đặt các giá trị luân lư
đạo đức lên trên các giá trị vật
chất.
Sống
theo ưu tiên của Nước Thiên Chúa, người
Kitô hữu sẽ giữ được sự tự
do thanh thoát và b́nh an ngay giữa những nhiệm
vụ nặng nề nhất, v́ họ biết có Chúa
là Cha yêu thương cùng lo cho họ và với họ,
và chỉ có Người mới đem lại cho
họ niềm hạnh phúc đích thực mà họ
hằng mong ước.
Lm
Nguyễn Hồng Giáo
|