NGƯỜI
THIẾU PHỤ YÊU NHIỀU, NÊN ĐƯỢC THA
NHIỀU
Có
nhiều vị trí để quan sát một đối
tượng: nh́n từ phía trước, phía sau, bên hông,
bên ngoài, bên trong... và cái nh́n từ mỗi khía
cạnh làm nổi bậc một phương diện
của đối tượng.
Và nếu chúng ta phải chọn, dĩ
nhiên chúng ta sẽ chọn vị trí nào đó để
đánh giá được cao nhứt đối tượng
mà chúng ta muốn biết.
Cùng trong ư nghĩa đó, chúng ta có
nhiều cách để đề tựa cho một
đoạn Phúc Âm đang suy niệm và tựa đề
đó nói lên vị trí mà từ đó, chúng ta đang
đặc tâm suy niệm đoạn Phúc Âm.
Chấp
nhận tựa đề quen thuộc thường
gặp, "người thiếu phụ
tội lỗi được tha"
của đoạn Phúc Âm (Lc 7, 36-50), chúng ta đang suy
niệm, là vô t́nh chúng ta đặc tâm chú ư đến
phương
diện tiêu cực của
đối tượng đang bàn (người
thiếu phụ tội lỗi) và thái độ thụ động
của
nàng (được
tha).
Trong khi đó, dưới một nhăn
quang sáng lạng hơn, chúng ta thấy được
đặc tính năng động, mà Chúa Giêsu đă gợi lên
trong cuộc gặp gỡ đó, bằng sự
hiện diện của Ngài. Đó là chúng ta có
thể đặt tựa đề cho đoạn Phúc
Âm hôm nay là đoạn "người thiếu phụ biết yêu", chúng ta hiểu được
đoạn Phúc Âm trong nhăn quang tích cực của t́nh
yêu thương, từ những hiểu lầm,
những sai trái, tội lỗi, trước sự
hiện diện của Chúa Giêsu, người thiếu
phụ đă được thanh tẩy và trở nên
trưởng thành, bởi v́ nàng biết đáp
lại tiếng gọi T́nh Yêu của Thiên Chúa đang
bảo phủ lấy nàng, cũng như đang bao
phủ mọi người chúng ta.
1
- Bối cảnh của đoạn Phúc Âm.
Đoạn Phúc Âm đang suy niệm
được trích ra trong phần các lời phê phán
của Chúa Giêsu đối với thời đại
hiện tại của Ngài và những lời giới
thiệu có một ít phụ nữ đi theo Chúa Giêsu.
Trước tiên Chúa Giêsu chỉ trích
thái độ không có khả năng nhận ra và
đón nhận những ǵ tốt đẹp hiện
tại của những người khăng khăng
cố chấp, bởi v́ họ luôn luôn ao ước
một điều ǵ đó khác lạ hợn (Lc 7,
31-35). Họ không biết tham dự và hân hoan của
cuộc lễ lạc vui mừng nhảy múa, cũng không
biết chia xẻ nỗi đau buồn của người
khóc than, chỉ biết chỉ trích và đặt ra
ngoài tai sứ điệp của Gioan Tẩy Giả, cũng
như sứ điệp mà Chúa Giêsu đang đem
đến cho họ.
Đó cũng chính là thái độ
của một người Pharisêu tiêu biểu, mời
Chúa Giêsu đến dùng bữa ở nhà ḿnh:
- "Có
người thuộc nhóm Pharisêu mời Chúa Giêsu dùng
bữa với ḿnh"
( Lc 7, 36 a).
Người Pharisêu mời Người
đến dùng bữa, nhưng là mời như người
ngoại cuộc, xa lạ đối với ông ta.
Trái lại thái độ của người
thiếu phụ, khi đến với Chúa Giêsu, nàng
đến với Ngài với tâm t́nh của kẻ
đă lỗi lầm, hối tiếc và sám hối
về những tội lỗi, sai trái ḿnh đă làm và
từ đó làm cho thoát xuất từ Thiên Chúa
sự thứ tha nhăn tiền.
Cuộc gặp gỡ với Chúa Giêsu
thanh tẩy, thay đổi, phát sinh cuộc sống
mới. Và đó cũng là những ǵ được
chứng minh đối với các phụ nữ khác, vào
phần cuối của đoạn Phúc Âm, được
Chúa Giêsu chữa lành bệnh, khỏi qủy ám, cũng
đi theo Ngài, khởi đầu cho thế hệ cho
cả các nữ môn đệ:
- "Cùng
đi với Người có Nhóm Mười Hai và
mấy người phụ nữ đă được
Người trừ qủy và chữa bệnh. Đó là
bà Maria gọi là Magdala, người đă được
giải thoát khỏi bảy qủy, bà Gioanna, vợ ông
Cusa quản lư của vua Erode, bà Susanna và nhiều bà
khác nữa. Các bà nầy đă lấy của cải
ḿnh mà giúp đở Chúa Giêsu và các môn đệ"
(Lc 8, 1-3)
Bối cảnh được Phúc Âm
cho chúng ta biết giới thiệu ba nhân vật: người
Pharisêu, Chúa Giêsu và người "thiếu
phụ biết yêu thương".
Bên trong bối cảnh, chúng ta
gặp được một dụ ngôn, mà các nhân
vật chính không ai khác hơn là những nhân vật
biểu tượng cho ba nhân vật chính của
bối cảnh.
Sự hiện diện của các người
đồng bàn được nói đến vào
phần cuối có thể được xem là
tiếng nói ngoài sân khấu để xác nhận vai
tṛ trung tâm điểm của Chúa Giêsu, nhân vật chính
mà định hướng vào Ngài ư nghĩa của
bối cảnh được phát họa và giài thích:
- "Bấy
giờ những người đ̣ng bàn liền nghĩ
bụng: "Ông nầy là ai mà lại tha tội
được? Nhưng Chúa Giêsu nói với người
phụ nữ: "Ḷng tin của con đă cứu con.
Con hăy đi b́nh an" (Lc 7, 50).
Nh́n sát gần hơn vào đoạn
Phúc Âm, chúng tha thầy đoạn gồm có 3
phần:
-
phần đầu ( Lc 7, 36-38):
tŕnh diện các nhân vật. Thời điểm và
địa danh không được xác định, Thánh
Luca tŕnh diện lập tức các nhân vật theo
thứ tự: người Pharisêu, Chúa Giêsu và người
thiếu phụ.
Người Pharisêu được tŕnh
diện như là người đứng ra mời Chúa
Giêsu và Chúa Giêsu là người được
mời.
Người thiếu phụ không
được mời, nhưng tự nàng mời
lấy ḿnh, đến gần bên Chúa Giêsu và sau đó
được Ngài giả từ và chúc đi b́nh an.
Động tác của người
thiếu phụ được diễn tả khá đầy
đủ, bởi v́ Chúa Giêsu muốn nói lên ư nghĩa
vào bàn tiệc nào con người phải tham dự.
Đó là bàn tiệc trong đó ḿnh phải dâng
hiến chính ḿnh và nhận được ḷng nhân
từ của Thiên Chúa.
-
phần thứ hai ( Lc 7, 39-47):
cuộc đối thoại giữa Chúa Giêsu và người
Pharisêu. Đây là phần trung tâm điểm của
đoạn tường thuật, cho biết ư nghĩa
của cử chỉ người thiếu phụ và là
một bài học sư phạm tuyệt vời.
Phần tường thuật được khởi
đầu bằng tư tưởng của người
Pharisêu về loại người đàn bà mà ḿnh
đang có trước mặt và từ đó cũng
đưa ra cách suy diễn về giá trị của Chúa
Giêsu:
- "Thấy
vậy, người Pharisêu đă mời Người
liền nghĩ bụng rằng: "Nếu quả
thật ông nầy là ngôn sứ, th́ hẵn phải
biết người đàn bà đang đụng vào ḿnh
là ai, là thứ người nào: một người
tội lỗi" ( Lc 7, 39).
Chúa Giêsu chấp nhận tư tưởng
thách đố đó và bắt đầu lên
tiếng bằng cách nói liên hệ đến cả
ông ta, Ngài mời gọi ông ta vào một cuộc
đối thoại, đưa ra cho ông một
dụ ngôn và kết luận bằng một câu
hỏi:
- "Chúa
Giêsu lên tiếng bảo ông: "Này ông Simon, tôi có
điều muốn nói với ông!".
- "Dạ, xin Thầy cứ nói".
- "Một chủ nợ kia có hai con nợ:
một người nợ năm trăm quan tiền,
một người năm chục. V́ họ không có ǵ
để trả, nên chủ nợ đă thương
t́nh tha cho cả hai. Vậy trong hai người đó,
ai mến chủ nợ nhiều hơn ?"
(Lc 7, 40-42).
Người
Pharisêu trả lời và được Chúa Giêsu đồng
thuận chấp nhận, làm sáng tỏ ư nghĩa sâu
thẩm của dụ ngôn mà Người muốn nói:
- "Tôi
thiết tưởng là người được tha
nhiều hơn".
- "Chúa Giêsu nói : " Ông xét đúng lắm"
(Lc 7, 43).
-
phần thứ ba ( Lc 7, 48- 50):
Chúa Giêsu rút ra kết luận của bài dụ ngôn và
nói về người thiếu phụ.
Đúng
hơn, phần nầy là phần độc thoại,
bởi v́ chỉ có Chúa Giêsu nói một ḿnh, nhưng
đồng thời cũng là một cuộc đối
thoại, bởi v́ chỉ c̣n lại có hai nhân
vật: Chúa Giêsu và người thiếu phụ. Người
Pharisêu biến mất ra khỏi bối cảnh, như
những ǵ tục ngữ thường nói: ai phung
nộc độc là người tự hủy
diệt. Thánh
Luca không lưu ư đến ông ta nữa, không cần
thiết phải đề cập, là một con người
tầm thường như những người khác, và
có thể c̣n xấu bụng nữa là đàng khác. Trái
lại "người
thiếu phụ biết yêu thương"
được nhiều người lưu ư đến,
trước hết là Thánh Luca tác giả Phúc Âm,
kế đến là người Pharisêu và Chúa Giêsu.
Chúng
ta có thể viết thành một bản tóm lược
các sự chú ư đó:
-
Thánh Luca
đề cập đến:
* nàng là người thế nào, (là người
tội lỗi),
* các cử chỉ của nàng khi gặp Chúa Giêsu: khóc,
tưới chân bằng nước mắt, lấy tóc
ḿnh mà lau, lấy dầu thơm mà đổ lên (với ư nghĩa một cái nh́n về quá khứ và
hiện tại).
-
Người Pharisêu:
* nàng là ai? : là người tội lỗi.
* không đếm xiả ǵ đến những cử
chỉ nàng đang làm hiện tại, (chỉ chú tâm
vào quá khứ).
-
Chúa Giêsu:
* những ǵ đang làm,
* nàng là ai (có thể là ai trong hiện tại và
sẽ là ai trong tương lai) (nh́n hiện tại và
tương lai).
2
- Điểm khởi đầu.
Không
có ǵ mới lạ chuyện Chúa Giêsu tranh luận
với các người Pharisêu.
- Ngài đă làm cho họ coi Ngài "làm gương mù gương
xấu",
khi Người tha tội cho người bị bại
liệt, được tḥng xuống từ nóc nhà
để được Ngài chữa bệnh
cho (Lc 5, 20).
- Ngài "làm gương mù gương xấu" đối với họ, khi
chấp nhận ngồi đồng bàn với bất
cứ ai (Lc 5, 30-32),
- Ngài "làm gương mù gương xấu" đối với họ, khi các
môn đệ Ngài bứt lúa ăn và Ngài
chữa người bại tay trong ngày Sabat ( Lc 6, 2.7 ).
Cuộc
tranh luận bắt nguồn từ một nhăn quang khác
biệt về:
- sự thật, độc nhăn và cằn cỗi
của nhóm người Pharisêu,
- và tổng quang và năng động đầy
sức sống của Chúa Giêsu.
Vượt
qua phía bên kia của các cuộc tranh luận, mà Chúa
Giêsu xem như là để phục vụ cho chân lư,
Chúa Giêsu không ôm ấp giữ lấy ác cảm, oán
hận, không có định kiến đối với
các "giáo dân" (những người Pharisêu)
rất năng nổ dấn thân cho tôn giáo đó,
bởi đó Ngài không ngần ngại
chấp nhận lời mời của một người
trong nhóm họ, đến dùng bửa tại nhà ông
ta. Có
lẽ cũng không phải vô căn cứ, mà chúng ta
nghĩ rằng ông ta cũng mời cả các môn đệ
của Ngài nữa, mặc dầu tác giả
Phúc Âm không đề cập đến, nhưng v́ các
ông luôn luôn đi theo bên cạnh Ngài. Thánh
Luca không đề cập đến các môn đệ
hôm đó, chắc với ngụ ư làm nổi bậc
ba nhân vật chính của bối cảnh: người
Pharisêu, Chúa Giêsu và người thiếu phụ.
Người
Pharisêu sau đó được cho biết danh tánh là
Simon:
- "Rồi quay lại phía người phụ nữ,
Người nói với ông Simon: "Ông thấy người
phụ nữ nầy chứ? Tôi vào nhà ông, nước
lă, ông cũng không đổ lên chân tôi, c̣n chị
ấy đă lấy nước mắt tưới
ướt chân tôi, rồi lấy tóc ḿnh mà lau..."
( Lc 7, 44).
Nhưng
trong lúc mới khởi đầu câu chuyện nầy,
Thánh Luca chỉ cho chúng ta biết ông ấy là người
thuộc nhóm Pharisêu, một nhóm người "tách biệt", "không
tỳ ố", như
những ǵ đă nói lên từ ngữ danh xưng
của nhóm, cũng như chúng ta biết được
ông ta dám mời Chúa Giêsu và những người khác
về dùng bữa ở nhà ḿnh, chắc chắn
phải là một người khá giả:
- "Bấy giờ những người đồng bàn
đều nghĩ bụng: "Ông nầy là ai mà
lại tha được tội?" (Lc 7, 49).
Trong
đoạn Phúc Âm chúng ta đang suy niệm, Chúa Giêsu
không được giới thiệu là ai, cũng như
có địa vị nào trong xă hội. Thánh Luca
chỉ cho biết Ngài chấp nhận lời
mời. Chúng ta chỉ được biết Ngài
như một người sẵn sàng chấp nhận
lời mời, chấp nhận đối thoại và
cả tranh luận.
Nhân
vật thứ ba trong bối cảnh là một
thiếu phụ, làm cho mọi người chú ư ngay
từ lúc đầu do cách dùng tiền trí từ (préposition) "th́ đây bỗng" ( voilà ).
Và liền sau đó, nàng bị giới thiệu dưới
h́nh thức tiêu cực "là
người tội lỗi",
hiểu theo nghĩa đen là "người làm đĩ, đĩ điếm".
-
"Th́ đây bỗng một phụ nữ là người
tội lỗi trong thành, được biết Ngài
đang dùng bữa tại nhà ông Pharisêu, liền đem
theo một b́nh bạch ngọc đựng dầu thơm"
(Lc 7, 37).
Biết
được hiện trạng người thiếu
phụ, người đọc có thể tưởng
tượng được người thiếu
phụ sẽ hành xử thế nào, theo giả tưởng
của ḿnh, khi nàng đến trong bữa tiệc. Biết
được Chúa Giêsu hiện diện trong nhà người
Pharisêu, nàng tự ư đến nơi và dám có
những cử chỉ bất thường, mà tác
giả Phúc Âm tường thuật một cách tĩ mĩ.
Nàng lấy một b́nh ngọc thạch đựng
dầu thơm, chắc chắn phải là loại
dầu qúy giá. Đến đứng sau lưng Chúa Giêsu,
lúc đó như những thực khách khác, mà Phúc Âm
cho biết là đang vào bữa ăn và theo thông
lệ của người Do Thái, thực khách trong
bữa tiệc, thay v́ ngồi, họ nằm trên môt
chiếc ghế dài, nằm nghiêng một bên, chân tḥng
xuống đất. Bởi đó rất dễ cho nàng
có thể chạm đến chân Chúa Giêsu. Các điều
vừa kể làm cho người thiếu phụ có
thể có được những cử chỉ kế
đến, được diễn tả bằng
một loạt các động từ liên tiếp nhau: tưới ước, lau khô,
hôn, đổ dầu thơm lên:
- "Nàng đứng đàng sau, sát chân Ngài mà khóc
lấy nước mắt mà tưới ước chân
Ngài. Chị lấy tóc ḿnh mà lau, rồi hôn
chân Ngài và lấy dầu thơm mà đổ
lên" (Lc 7, 36).
Các
động từ vừa kể được dùng dưới
th́ quá khứ ( aoriste, Hy Lap ) để diễn tả
động tác lập đi lập lại
nhiều lần và có hiệu lực kéo dài như th́
" imparfait
" Pháp Ngữ ( " ...puis elle les essuyait avec les cheveux, les couvrait de
baisers, les oignait de parfum, La Sainte Bible, LÉcole biblique de Jérusalem,
Cerf, Paris, 1961, 1363).
Mặc
dầu những cử chỉ của nàng đối
với Chúa Giêsu là những động tác kéo dài,
được lập đi lập lại như
vậy, nhưng không ai can thiệp, ngăn cản,
cứ để cho nàng làm, có lẽ ai nấy đều
lấy làm lạ cử chỉ bạo dạn,
quyết liệt, độc đáo và đầy
thị hiếu (fantaisie)
của nàng.
Phản
ứng đầu tiên là phản ứng ngấm
ngầm của người chủ nhà Pharisêu. Đó là
phản ứng, thay v́ nhận ra giá trị và tính cách
độc đáo của các cử chỉ nàng
đang làm cho Chúa Giêsu, ông phản ứng bằng theo
quan niệm sắc đá của trường phái
"tách
biệt" và
"trong
sạch"
của ông: một người đàn bà loại đó,
gây ô nhiễm cho tất cả những ai mà nàng động
đến, không c̣n xứng đáng để gặp
được Chúa, giống như trường
hợp người nào đó đụng chạm vào xác
chết hay vào một vật ǵ śnh thúi, bẩn
thỉu. Thái
độ không phản ứng của Chúa Giêsu trước
các động tác của người thiếu phụ
tội lỗi chạm vào ḿnh, theo ông là bằng
chứng hiển nhiên Chúa Giêsu không biết nàng là
hạng người nào. Và cũng bởi đó, Ngài
không phải là đấng tiên tri, mà thiên hạ tung
hô vạn tuế:
-
"Nếu quả thật ông nầy là ngôn sứ,
th́ hẵn phải biết người đàn bà đang
đụng vào ḿnh là ai, là hạng người nào:
một người tội lỗi" (Lc 7, 39).
Thái
độ đầu tiên của Chúa Giêsu không
phải là thốt lên những lời nói với người
thiếu phụ về những ǵ nàng đang làm, mà là
nói với người đă mời Ngài dùng
bữa. Điều
vừa kể không phải đơn thuần chỉ là
một cử chỉ lịch sự, mà là để
giảng dạy cho tất cả một bài học, mà
những người khác phải đánh giá là
mới mẻ, khi đứng trước cách hành
xử mới, như cử chỉ của người
thiếu phụ.
3
- Một dụ ngôn về t́nh yêu thương.
Nhận
được cách suy nghĩ của người Pharisêu,
Chúa Giêsu muốn mở đầu cuộc đối
thoại với ông bằng cách khởi đầu:
- "Nầy ông Simon, Ta có điều muốn nói
với ông".
- "Dạ xin Thầy cứ nói" (Lc 7, 40).
Nhưng
có lẽ đây là độc thoại th́ đúng hơn,
bởi v́ chỉ có Chúa Giêsu nói lên dụ ngôn và phía
bên kia không làm ǵ khác hơn là đồng ư, không
trao đổi, không thêm bớt điều ǵ khác
lạ hơn. Chúa
Giêsu khởi đầu bằng bối cảnh tha cho khỏi: một người chủ nợ xoá
bỏ số nợ đối với hai thân chủ ḿnh,
một người mắc 50 và một người
mắc 500. Nói cách khác, đó là hai món nợ theo
tỷ lệ 1 trên 10.
Câu
hỏi được đặt ra là ai sẽ thương
người chủ nợ, ân nhân của ḿnh nhiều
hơn:
-
"Vậy trong hai người đó, ai yêu mến
chủ nợ hơn ?" (Lc 7, 42).
Có
lễ trong tâm thức người Việt, chúng ta có
cách diễn tả khác nhau "ḷng
biết ơn "
khác với " t́nh
yêu thương ".
Nhưng chúng ta cũng cần biết là trong ngôn
ngữ Do Thái không có từ ngữ để diễn
tả "sự
biết ơn "
và "tâm
t́nh xúc động, cảm động ",
bởi đó cả hai ư nghĩa đều được
nói lên bằng động từ yêu thương.
Câu
trả lời dễ dàng và được đáp
ứng tức khắc:
- "Tôi thiết tưởng là người đă
được tha nhiều hơn" (Lc 7, 43).
Và
chỉ đến khi đó, người thiếu
phụ mới được Chúa Giêsu mời gọi
nhập cuộc. Mảnh đất đă được
dọn sẵn, để mời gọi nàng nhập
cuộc như là một ví dụ. Chúa Giêsu nhắc
lại các động tác mà nàng đă thực
hiện, "tưới ước", "lau khô", "hôn", "xức
dầu thơm" bằng
cách đặt các động tác đó đối ngược
với đại danh từ, "c̣n ông" :
- "Ông đă chẳng hôn Ta một cái, trong khi
chị ấy, từ lúc vào đây, đă không
ngừng hôn chân Ta" (Lc 7, 45).
Dĩ
nhiên người Pharisêu không tội lỗi như người
thiếu phụ, nhưng không v́ đó mà ông ta có
quyền xét xử và phán quyết lên án. Người
Pharisêu trở thành tội phạm v́ bỏ qua không tác
động, không những không "hôn
một cái ",
mà c̣n bỏ qua cả cơ hội để đánh
giá, tôn trọng người thiếu phụ trước
những động tác mà nàng thực hiện, thay v́
cứ cứng cỏi cố định vào ư kiến
về cuộc sống của nàng trong quá khứ. Và
lời phán quết của Chúa Giêsu về tội
trạng của người Pharisêu được
đưa ra liền sau đó:
- "Bởi vậy, Ta nói cho ông biết: "Tội
của chị rất nhiều, nhưng đă
được tha, bởi v́ chị đă yêu mến
nhiều .C̣n ai được tha ít, th́ yêu mến ít"
(Lc 7, 47).
Câu
phán quyết của Chúa Giêsu làm cho chúng ta khó chú
giải.
- Phần đầu làm cho chúng ta có cảm tưởng
là những lời nói đảo ngược cách ly
luận hợp lư của dụ ngôn, "Tội của chị rất
nhiều, nhưng được tha, bởi v́ chị
đă yêu mến nhiều".
- Trong
khi đó th́ phần thứ hai, nối kết lại
với cách lư luận hợp lư thông thường
của dụ ngôn: "C̣n
ai được tha ít, th́ yêu mến ít ".
Chúng
ta thử đặc tâm chú ư đến ư nghĩa
của câu văn, bằng một cái nh́n tổng quang.
Phần
Phúc Âm chúng ta đang suy niệm gồm hai phần:
- một biến cố (Chúa Giêsu và người
thiếu phụ )
- và một dụ ngôn được Chúa Giêsu nói lên,
bên ngoài có vẻ không có ǵ liên hệ với
biến cố.
Du
ngôn kể lại tiến tŕnh liên tục kế
tiếp nhau, xoá bỏ số nợ - ḷng biết ơn,
theo đó th́ ḷng biết ơn (hay t́nh yêu thương,
nói như ngôn ngữ Do Thái) trực tiếp liên
hệ tỷ lệ theo lượng số của
số nợ được tha: số nợ được
tha càng to lớn, ḷng biết ơn càng lớn lao. Lư
luận hợp lư của tư tưởng vừa
kể được phần hai câu trả lời
của Chúa Giêsu đáp ứng:
- "C̣n ai được tha ít, th́ yêu mến ít".
Cách
lư luận hợp lư của con người vừa
kể được xảy ra theo thứ tự
tiến tŕnh việc tha nợ đi trước,
xảy ra trước khi có ḷng biết ơn (hay t́nh
cảm mến). Nhưng
biến cố xảy ra giữa Chúa Giêsu và người
thiếu phụ được diễn tả ra theo
tiến tŕnh ngược lại: khởi đầu là
các cử chỉ yêu thương của người
thiếu phụ,
- "...c̣n chị ấy lấy nước mắt tưới
ướt chân Ta, rồi lấy tóc ḿnh mà lau... c̣n
chị ấy từ lúc vào đây, đă không
ngừng hôn chân Ta... c̣n chị ấy lấy dầu
thơm mà đổ lên chân Ta. V́ ậy, Ta nói cho ông
biết, tội của chị rất nhiều, nhưng
đă được tha, bởi v́ chị đă yêu
mến nhiều" (Lc 7, 44-47).
Như
vậy việc thứ tha được Chúa Giêsu cho
biết như là hậu quả của t́nh yêu thương.
Qua
những suy nghĩ trên, chúng ta có thể kết
luận được những ǵ?
Việc
Chúa Giêsu tha tội cho:
- "Rồi Chúa Giêsu nói với người thiếu
phụ: "Tội của con đă được
tha rồi" (Lc 7, 48).
là
nguyên nhân hay hậu quả của biến cố đă
xảy ra của cuộc gặp gỡ giữa Ngài
và người thiếu phụ?
Có
lẽ câu trả lời, chúng ta có thể rút ra
được từ đoạn Phúc Âm đang suy
niệm, đó là mối tương quan giữa Thiên
Chúa và chúng ta. Với
những lời của ḿnh Chúa Giêsu đặt
lại mối tương phản trong dụ ngôn và hơn
nữa trong các thái độ của người
thiếu phụ. Ḷng tha thứ của Thiên Chúa và t́nh
yêu thương, biết ơn của tạo vật
đối với Ngài là một chuỗi
phức tạp về các mối tương quan không
phải dễ xác định. Để yêu thương
Thiên Chúa, cần phải được tha thứ (hay ít ra cũng phải có được một
mối giao hảo thân t́nh nào đó đối
với Ngài, được người chăm
lo cho:
- "Chẳng ai đến với Ta được, nếu
Chúa Cha là Đấng đă sai Ta, không lôi kéo người
ấy, và Ta, Ta sẽ cho người ấy sống
lại trong ngày sau hết" (Jn 6, 44).
Hiểu
như vậy, chúng ta thấy được sự tha
thứ đi trước ḷng biết ơn, t́nh yêu thương
tŕu mến. Nhưng
đàng khác, chính ḷng yêu thương cũng đánh
động, thúc đẩy để ḿnh được
tha. Như vậy t́nh yêu có trước ḷng tha
thứ.
4
- Chúa Giêsu và người thiếu phụ.
Chúng
ta thử đi vào biến cố lịch sử
thực tế hôm đó, để biết được
xác thực ư nghĩa Chúa Giêsu muốn nói với
ông Pharisêu Simon và với cả chúng ta. Chúa
Giêsu nh́n người thiếu phụ và nói:
-
"Các tội của con đă được tha" (Lc 7, 48).
Như
vậy sự tha thứ của Chúa Giêsu đến sau
khi nàng đă tỏ ra những cử chỉ thương
yêu. Nhưng
chúng ta có thể tự hỏi có phải nàng liều
lĩnh với thái độ như vậy,
- mà không biết Chúa Giêsu là ai,
- không biết cử chỉ âu yếm của Ngài
đối với những kẻ tội lỗi,
- chưa bao giờ nghe đến điều mới
lạ mà những lời giảng dạy của Ngài
về Nước Thiên Chúa chăng?
Dĩ
nhiên là không. Bởi
đó, dĩ nhiên một tư tưởng có lẽ c̣n
mông lung nào đó, nếu không phải chính là ḷng tha
thứ của Chúa Giêsu, ít nhứt là một thái
độ đón nhận, thông cảm chắc chắn
nàng đang mong đợi nơi Ngài, trước
khi dám tỏ ra những cử chỉ thương yêu
đối với Ngài. Điều
đó chúng ta có thể xác quyết được,
bởi lẽ ngay ở phần đầu của đoạn
Phúc Âm, Thánh Luca đă bắt đầu:
- "...biết được Ngài đang dùng
bữa tại nhà ông Pharisêu, nàng liền đến
đem theo b́nh ngọc thạch đựng dầu
thơm" (Lc 7, 37).
Như vậy, Chúa Giêsu đối
với nàng không phải là người xa lạ, chưa
hề nghe nói tới. Đối với Ngài, nàng
có thể chú ư đến và hy vọng, bởi lẽ
Ngài không phải như những người
khác. Người
thiếu phụ nầy thương yêu Chúa Giêsu,
bởi v́ Ngài đă cho phép, tạo điều
kiện thuận lợi và chuẩn bị cho t́nh yêu
ấy. Bởi đó khi vào nhà, nàng không c̣n rụt rè,
kiên cữ, e ngại, mà dám thể hiện ra những
động tác yêu thương đối với Chúa
Giêsu, tưới
ướt chân bằng nước măt, lấy tóc
lau khô, hôn lên chân Người nhiều lần,
xức thuốc thơm cho
để tỏ ḷng yêu thương, trọng kính. Đối
với t́nh yêu của người thiếu phụ
tỏ ra cho Ngài, Chúa Giêsu đáp lại
bằng một t́nh yêu muôn lần lớn hơn,
bởi lẽ tha tội là phương thức thương
yêu của Thiên Chúa:
- "Các tội của con đă được tha".
Qua
câu nói đó, các người đồng bàn đang
đă chứng kiến cảnh tượng tỏ
phản ứng cứng tin:
- "Ông nầy là ai, mà lại tội cũng tha được?
" (Lc 7, 49).
Như
vậy, một cách nào đó chúng ta có thể
hiểu được mối tương phản
được nêu lên giữa "tha thứ - yêu thương"
và "yêu thương - tha thứ". Cả
hai tiến tŕnh đều có phần đúng cả:
người thiếu phụ hoàn toàn được
tha tội cho, sau khi đă hành xử các đông tác yêu
thương và các động tác thương yêu
được thể hiện ra bởi v́ nàng
biết được Chúa Giêsu tốt lành.
Sau
cùng Chúa Giêsu kết luận cuộc gặp gỡ cũng
như bài dụ ngôn:
-
"Đức tin của con đă cứu con. Hăy
đi b́nh an" (Lc 7, 50).
Câu
nói được thốt lên không khác nào cho thấy
tất cả những người hôm đó vừa
chứng kiến một phép lạ. Thật
vậy, Thánh Luca đă kể lại một phép
lạ, phép lạ đẹp nhứt của Chúa Giêsu,
Phép
Lạ T́nh Yêu.
Chỉ
đến câu cuối cùng của đoạn tường
thuật, Thánh Luca mới dùng từ ngữ "Đức
Tin",
trong khi đó cả đoạn đều được
dùng danh từ "t́nh thương"
(Lc 7, 42.47). Đọc
đoạn văn trong chiều hướng đó, chúng
ta có cảm tưởng là Thánh Luca
muốn nói với chúng ta: trong các cử chỉ yêu thương
của người thiếu phụ, nàng đă tỏ
ra đức tin cao cả, bởi đó nàng đă kéo
được về cho ḿnh phép lạ tha thứ
của Chúa Giêsu.
5
- Để có được một xă hội tốt
đẹp hơn.
Không phải Chúa
Giêsu
- đứng về phía các cô gái đỉ điếm
chống lại nhóm người Pharisêu,
- đứng về phía hỗn loạn hay ham mê
chống lại trật tự và luật pháp.
Chúa Giêsu chỉ muốn nói cho chúng
ta biết điều ǵ đối với Ngài là
điều quan trọng nhứt trong xă hội con người:
đó là con
người.
Không phân biệt đó là người
nam hay người nữ, mỗi người đều
được ḷng chú tâm của Ngài và
lời dạy bảo của Ngài đề
cập đến.
- Ngài gặp gỡ được với
một người Pharisêu, thoạt đầu
chấp nhận đến dùng bữa ở nhà ông, và
kế đến là giúp cho ông biết chiếu kích
của T́nh Yêu Thiên Chúa.
- Đối với người thiếu phụ, trước
tiên Ngài để cho nàng hành động và
kế đến mới nói với nàng.
Chúa
Giêsu không đối đải thiên vị.
Có chăng chính con người,
với các phản ứng của ḿnh thiên vị, phân
chia giữa họ với nhau, trước mặt Ngài.
Trong khi Chúa Giêsu nói chuyện với
người thiếu phụ, người Pharisêu không
c̣n phải là con người của thời gian trước
đó: ông ta đă đánh mất đi xác tín
vững chắc của ḿnh và của trường phái
ḿnh; các lối phán đoán, suy luận của ông
bị cách phân xử của Chúa Giêsu làm cho tan vỡ
từng mảnh.
Để trờ thành môn đệ
của Ngài, những kẻ theo Ngài, không
được khư khư như đinh đóng
chặt vào quá khứ, mà hăy để cho ḿnh
được hướng dẫn từ hiện
tại tiến tới tương lai, bởi lẽ
điều mới mẽ, mà Phúc Âm tŕnh bày với chúng
ta là con người Chúa Giêsu.
Bài học của biến cố
"người
thiếu phụ biết yêu"
vượt qua các ranh giới của thời điểm
lịch sử lúc đó, đến với cả chúng
ta ngày hôm nay. Quy chiếu về cử chỉ đại
lượng của Chúa Giêsu, Thánh Luca muốn nhắc
cho mọi người tín hữu Chúa Kitô ở
mọi thời đại, để họ không
được thụt lùi trở lại vào ḷng kiêu
căng tự cao tự đại của nhóm "tách
biệt",
"không tỳ vết "
của người Pharisêu.
Điều dữ, điều ác chúng
ta có thể thắng được,
- không phải bằng cách lên án con người, tách
rời họ, đày họ vào khu
dành riêng (ghetto, khu dành riêng cho nhóm người
hạ cấp)
cho những kẻ gian manh, vô luân, bất hảo,
- mà là làm cho họ ư thức đến điều
bất chính của tội lỗi, giúp họ tách
khỏi bến bờ của thói xấu và cập vào
bến thiện hảo,
- cần phải ở gần bên họ, nhứt là
những người yếu đuối cần
được giúp đỡ, khuyến khích, đón
nhận và làm cho họ thấy được
những mảnh áng sáng được chiếu lên.
Người thiếu phụ đă nói
lên bằng các động tác mà nàng thực hiện,
Chúa Giêsu hiểu được sự thinh lặng
chứa đựng bao tiếng nói hùng hồn của
nàng. T́nh yêu kêu gọi t́nh yêu, không
phải chỉ bằng lời nói. Hơn
ai hết, người tín hữu Chúa Kitô hăy tỏ
ra t́nh yêu đối với anh em bằng việc làm.
NGUYỄN HỌC TẬP
|