TRIẾT THUYẾT NHÂN VỊ - TRẢ LẠI CHO DÂN

Video TRẢ LẠI CHO DÂN  Sáng tác: Duy Quốc Nam

Trình diễn: Nguyên Khang, Đan Nguyên, Y Phương, Mai Thanh Sơn, Trúc Hồ, ...

(Sau 15 giây vẫn chưa thấy hình và âm thanh xin ấn vào Icon Play hay Refresh hay F5)

TRIẾT THUYẾT NHÂN VỊ

1.-Theo Wikipedia (Đảng Cần Lao Nhân Vị)

   Đảng Cần lao Nhân vị theo dẫn giải của ông Ngô Đình Nhu đã được đề ra để làm ý thức hệ trung dung giữa tập thể chủ nghĩa của cộng sản và cá nhân chủ nghĩa của tư bản. Căn cứ theo nhận xét của Joseph Dusserre trong cuốn Les deux fronts thì trong xã hội tư bản, con người là mối tiêu thụ cần chiếu cố, còn xã hội cộng sản thì coi con người như công cụ sản xuất. Cả hai đều bất cập dựa trên chủ nghĩa duy vật trong khi Triết Thuyết Nhân Vị cho rằng con người có cả thể xác lẫn tâm linh nên phải có vị trí riêng. Ngoài nhu cầu tiêu thụ và khả năng sản xuất, con người có ý hướng thượng cao siêu.

   Theo Triết Thuyết Nhân Vị đó thì mục đích là đạt đến Tam Nhân, gồm:

• Tương quan cá nhân và nội tại

• Cá nhân và cộng đồng

• Cá nhân và siêu nhiên

   Nội tại là đào tạo bề sâu của con người gồm có tự do và trách nhiệm. Cộng đồng là phát triển bề rộng của con người gồm gia đình, xã hội, quốc gia, nhân loại, và thiên nhiên. Siêu nhiên là củng cố bề cao của con người về tín ngưỡng để đạt Chân, Thiện, Mỹ.

   Để đạt mục đích Tam Nhân thì cần Tam Giác gồm cảnh giác về sức khỏe, cảnh giác về đạo đức và tác phong, và cảnh giác về trí tuệ.

   Từ Tam Giác, phương thức thì dùng Tam Túc. "Tam Túc" gồm có tự túc về tư tưởng để suy luận tìm chính nghĩa, tự túc về kỹ thuật để khai thác khả năng, và tự túc về tổ chức để phát huy sáng kiến. Có chính nghĩa thì mới thu dụng được khả năng; có khả năng thì mới đóng góp sáng kiến để xây dựng và tổ chức.

   Phương trình là lấy "Tam Giác" làm nền, "Tam Túc" làm phương tiện hầu thực hiện "Tam Nhân". Vì lấy con người làm gốc nên triết thuyết này có tên là "NHÂN VỊ"

   Triết Thuyết Nhân Vị này chi phối nhiều chính sách và các đạo luật ban hành trong thời ĐỆ NHẤT CỘNG HÒA VIỆT NAM.

2.-Theo Tôn Thất Thiện và Nguyễn Ngọc Tấn

Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Tấn đóng góp một phần quan trọng vào vào việc soi sáng giai đoạn lịch sử 1954-1963, thời gian ông Ngô Đình Diệm cầm quyền. Những sưu khảo này nhằm vào Triết Thuyết NHÂN VỊ. Theo tiến sĩ Tấn, trong 40 năm qua, “chưa có cuốn sách nào viết về chủ nghĩa Nhân Vị dưới khía cạnh hàn lâm [khoa học] cũng như đánh giá về tầm quan trọng của nó như là một chủ thuyết chính trị” dù rằng chủ thuyết này là chủ thuyết khai sanh ra nền Cộng Hòa đầu tiên tại Việt Nam. Đây là “một vấn đề lịch sử còn tồn đọng” trong thế kỷ qua. Bài của ông tìm hiểu vấn đề này, đặc biệt là tìm giải đáp cho những “nghi vấn lịch sử” sau đây:

1. Chủ nghĩa Nhân Vị là gì ?

2. Quan niệm Nhân Vị về các lý tưởng của cuộc cách mạng quốc gia ra sao và thể hiện qua các đường lối chính sách như thế nào ?

3. Về nguồn gốc triết học Nhân Vị là một thuyết ngoại lai hay mang bản chất chính trị văn hoá của Việt Nam ?

Ông Nguyễn Ngọc Tấn nói: những câu trả lời cho các nghi vấn trên đây “sẽ đặt nền móng cho công việc thẩm định phẩm chất lãnh đạo và những đóng góp lịch sử của Tổng Thống Ngô Đình Diệm trong 9 năm cầm quyền…”. Bài khảo luận của tiến sĩ Tấn “Chủ nghĩa Nhân Vị, con đường mới, con đường của tiến bộ” chứa rất nhiều dữ kiện, suy diễn, và phân tích rất tỉ mỉ, buộc độc giả phải đọc kỹ và nghiền ngẫm, không thể kể chi tiết ở đây. Bài này chỉ đề cập đến một số khía cạnh cần được độc giả đặc biệt chú tâm.

Về NHÂN VỊ là gì ? Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Tấn đã dựa trên những lời của chính ông Ngô Đình Diệm để giải thích:

Nhân và Vị là hai học thuyết Nho Giáo. Nhân 仁 do chữ Nhân 人 và chữ Nhị二 hợp thành (仁) có nghĩa là lòng thương người, đạo lý làm người; Vị 位 do chữ Nhân 人 và chữ Lập 立 hợp thành (位) có nghĩa là người có cái vị trí của họ, đứng giữa và ngang hàng với Trời và Đất. Hai chữ này hợp lại để diễn tả ý tưởng: vị trí và phẩm giá con người trong cộng đồng nhân loại và trong vũ trụ. Ông viết:

“Tóm lại, Chủ Thuyết NHÂN VỊ là một triết lý nhằm đề cao giá trị của con người trong tương quan với vũ trụ, Trời và Đất, với người khác trong xã hội. Lý thuyết NHÂN VỊ chủ trương rằng: vì con người có một giá trị tối thượng nên mọi sinh hoạt trên đời này đều phải hướng về việc phục vụ con người. Chủ Thuyết NHÂN VỊ lấy CON NGƯỜI biết tu thân (vừa tĩnh vừa động) làm nền tảng để giải quyết các mâu thuẫn trong sinh hoạt của con người”.

Về nguồn gốc, tiến sĩ Nguyễn Ngọc Tấn nhận xét rằng trong suốt 40 năm qua không mấy ai chú ý tìm hiểu “Lý thuyết NHÂN VỊ” vì cho rằng lý thuyết đó là ngoại lai, cho rằng “Nhân Vị của các ông Diệm, ông Nhu là của Mounier, là của Công Giáo”.

Những lời phê bình này hoặc:

a/ mang một chủ đích chính trị nào đó, hoặc

b/ thiếu hiểu biết về Triết Thuyết Nhân Vị.

Trong số những người loại (a) có những người như Nguyễn Thái. Trong tác phẩm Is South Vietnam Viable ?, ông nói rằng ông Nhu đã say mê thuyết dân chủ xã hội dựa trên lòng bác ái và giá trị nhân bản mang danh “Personnalisme” của Emmanuel Mounier, và “mối liên hệ của nó với xã hội mà ông Nhu cổ võ chẳng có gì là mới mẻ”, và cái thuyết Nhân Vị “Personnalisme” cũng chẳng có gì xa lạ vì trong một trường phái triết học Pháp trong đó có Emmanuel Mounier và Jacques Maritain để hết mình cổ võ cho nó…

Trong số những người loại (b) thì có thể kể ông Nguyễn Gia Kiểng. Gần đây, trong một bài phê phán ông Ngô Đình Diệm, ông viết: “Nếu dựa trên những gì ông Nhu đã viết [sic!] về chủ nghĩa nhân vị thì có thể nói là chính ông cũng chỉ hiếu lơ mơ [sic!] Có lẽ [sic!] ông đã du nhập chủ nghĩa nhân vị vào Việt Nam vì lý do là lúc đó nó được coi là giải pháp Thiên Chúa Giáo cho hòa bình Công Giáo của thế giới. Nó có tham vọng là một vũ khí tư tưởng chống lại chủ nghĩa Cộng Sản. Trên thực tế, nó là một bước lùi lớn, gần như một sự đầu hàng, bởi vì nó phủ nhận cá nhân [sic!], cốt lõi của dân chủ”.

Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Tấn đã bác bỏ dễ dàng những nhận định sai lầm nặng nề và những phê phán hời hợt trên đây. Ông đã trích dẫn những tuyên bố, phát biểu của các ông Ngô Đình Diệm và Ngô Đình Nhu, và những khảo luận của những nhà học giả Việt Nam có úy tín để chứng minh rằng “NHÂN VỊ là một lý thuyết chính trị mang một bản sắc dân tộc rõ rệt”, và “với biện chứng mạch lạc rõ rệt của triết gia Kim Định, giáo sư Nghiêm Xuân Hồng, và học giả Đinh Văn Khang, Chủ Nghĩa Nhân Vị (Tâm linh, Đông phương) của ông Ngô Đình Diệm và ông Ngô Đình Nhu bắt nguồn từ nền tảng văn hóa của Việt Nam, không thể nào lầm lẫn với Personalisme của Mounier (Duy tâm Tây phương) được”. Ông nói : “Mọi việc đã được sáng tỏ và cuộc điều tra lịch sử này chấm dứt với kết luận: Chủ Thuyết Nhân Vị của hai ông Diệm-Nhu mang một bản chất văn hóa và chính trị hoàn toàn Việt Nam” (in đậm của chính TS Tấn).

Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Tấn đã minh chứng thêm xác quyết của ông với những trích dẫn trực tiếp từ một số tuyên bố của ông Ngô Đình Diệm và ông Ngô Đình Nhu.

Ông Ngô Đình Diệm: “Nhắm mắt bắt chước nước ngoài khác gì nhận trước sự bảo hộ của ngoại bang” (nói với ký giả Marguerite Higgins).

Ông Ngô Đình Nhu: -“Chủ thuyết Nhân Vị đặt nền tảng trên quan niệm tôn trọng phẩm giá con người và đẩy mạnh sự phát triển đến mức độ cao nhứt. Quan niệm này… ở ngay trong truyền thống dân gian Việt Nam” (Đại hội văn hóa quốc gia, 11-1-1957).

-“Tôi phải nói ngay rằng: chủ thuyết Nhân Vị của tôi chẳng có dính dáng gì đến cái Nhân Vị Công Giáo đang được giảng dạy bởi các tổ chức Công Giáo tại miền Nam Việt Nam… Hiện nay cái học thuyết nhân vị mà tôi cổ võ là một nền dân chủ đấu tranh trong đó tự do không phải là một món quà của ông già Noel, nhưng mà là kết quả của một cuộc chinh phục bền bỉ và sáng suốt trong đời sống thực tế, không phải trong một khung cảnh lý tưởng, mà trong những điều kiện địa lý chính trị đã được định sẵn” (Phỏng vấn với báo Toronto Globe and Mail, trong Nguyệt san Gió Nam, 5-5-1963).

Tiến sĩ Tấn kết luận: “Giải pháp NHÂN VỊ mà ông Diệm và ông Nhu đã cổ võ 40 năm về trước là mô hình “xã hội dân chủ nhân vị” đã được thí nghiệm ở miền Nam từ 1954 đến 1963: kinh tế thị trường với sự mềm dẻo của một chính phủ phúc lợi, thực hiện công bằng xã hội và dân chủ thực sự ở hạ tầng cơ sở với định hướng dân chủ trên thượng tầng cấu trúc… Chủ nghĩa NHÂN VỊ chỉ được thử nghiệm trong một thời gian ngắn ở Miền Nam Việt Nam, nhưng trong lãnh vực lý thuyết hàn lâm, Chủ Nghĩa Nhân Vị có một giá trị đóng góp lâu dài và quan trọng vào công cuộc phát triển con người nói chung và đặc biệt tại các quốc gia nghèo đói hiện nay”.

Và “ông Ngô Đình Diệm đã hạ quyết tâm, “chọn con đường hy sinh để bênh vực phẩm giá con người: … người ta có thể hủy diệt ông Ngô Đình Diệm, nhưng không thể cướp đi những giá trị thuộc về ông ấy. Do đó trên căn bản đạo đức nghề nghiệp, các sử gia có bổn phận đem trả lại cho ông Ngô Đình Diệm những gì thuộc về ông ấy và Nền Đệ Nhất Cộng Hòa Việt Nam. Hãy trả lại cho lịch sử những gì thuộc về lịch sử”.

Tôn Thất Thiện (Ottawa)

Triết Thuyết NHÂN VỊ là mô hình XÃ HỘI DÂN CHỦ NHÂN VỊ đã được thí nghiệm

ở Miền Nam VIỆT NAM từ năm 1954 đến năm 1963

CHỦ NGHĨA NHÂN VỊ: Con đường mới, Con đường của tiến bộ ? <= (Bài đọc thêm)

Cám ơn quí vị đã theo dõi chương trình của Diễn Đàn Giáo Dân

Xin Thiên Chúa chúc phúc lành đến quí vị.