MỘT
THIÊN TÀI MỚI CỦA NHÂN LOẠI
ELON
MUSK
Đây đúng
là thiên tài của ngành công nghệ hiện tại, người đă phát
minh ra Zip2, PayPal, Space X, Solar City, Tesla Motor, và... sẽ c̣n ǵ
nữa ?
Iron
Man của đời thực, khác với những nhà
sáng chế chỉ muốn cải tiến một hay
hai sản phẩm, tỷ phú Elon Musk muốn thay đổi
cả thế giới bằng những công nghệ và
ư tưởng "điên rồ". Cơn sốt xe
điện Tesla Motor và cú hạ cánh an toàn của hỏa
tiễn Falcon 9 đă cho thấy những tư duy thiên tài
của Elon Musk đang được hiện thực hóa
một cách thành công. Nhà tỷ phú với cái tên khó
đọc đang thực sự tạo ra những
cuộc cách mạng công nghệ huy hoàng.
Sinh 1971 tại Nam
Phi, Elon Musk trở thành triệu phú khi chưa đầy
30 tuổi. Ông là “một kỹ sư và nhà kinh doanh
đại tài” - theo TechIris - người dành cả
cuộc đời ḿnh suy nghĩ trước cả
thế giới và chấp nhận đánh đổi
mọi thứ để theo đuổi niềm tin
của ḿnh.
Năm 1981, ở
tuổi lên 10, ông tiếp xúc máy tính lần đầu
tiên với chiếc Commodore VIC-20. Elon Musk học
lập tŕnh trong âm thầm và tự sản xuất
một tṛ chơi tên Blastar. Năm 12 tuổi, ông bán mă
nguồn của tṛ chơi này cho tạp chí PC and Office
Technology, kiếm được 500 USD.
Tuổi thơ
của ông trôi qua trong những ngôi trường tư
tại Nam Phi. Năm 1989, ông được Chính
phủ Canada cấp quyền công dân v́ có mẹ là người
nước này. Elon Musk chuyển đến Canada sinh
sống sau khi tốt nghiệp trung học.
Ở tuổi 19,
Elon Musk được nhận vào trường Đại
học Queen tại Kingston, Ontario. Hai năm sau, ông
chuyển đến Đại học Pennsylvania và
nhận Bằng Cử nhân khoa học về Kinh tế
tại đó.
Ông chuyển
đến Đại học Stanford tại California, Hoa
Kỳ; học bằng Tiến sỹ về vật lư
ứng dụng, nhưng bỏ học chỉ sau hai ngày.
Đó là lúc ông nhận ra những giấc mơ điên
rồ của ḿnh trong ngành Internet, năng lượng
xanh và khoa học vũ trụ. Năm 2002, ông nhận
được thẻ xanh tại Mỹ.
Những
ứng dụng đầu tiên
Ông bắt đầu sự nghiệp
bằng một công ty khởi nghiệp có tên Zip2.
Đây là ứng dụng lấy cảm hứng từ
việc thay thế những quyển sổ địa
chỉ Yellow Book nặng nề thời kỳ đó.
“Khi Elon bắt
đầu Zip2, Internet chỉ xuất hiện vài năm,
đa số các công ty chưa dùng đến Internet. Cách
duy nhất để t́m ra địa chỉ một
doanh nghiệp là mở cuốn Yellow Book ra và t́m” -
Max Chafkin - phóng viên công nghệ từng thực
hiện nhiều bài viết về Elon Musk nói với
Bloomberg.
Theo Bloomberg, Elon
Musk cùng người em trai Kimball lập tŕnh Zip2
dựa trên vài mă nguồn có sẵn, tự tay
viết từng ḍng code để số hóa toàn
bộ thông tin trong cuốn Yellow Book, tạo ra một
ứng dụng tương tự Google Maps hiện
tại.
Ư tưởng táo
bạo này mang lại thành công ngay lập tức, hàng
loạt công ty to nhỏ trên khắp nước Mỹ
ghi danh sử dụng ứng dụng, tạo nên
một cuộc cách mạng trong ngành tra cứu. Năm
1999, ông bán lại Zip2 cho công ty Alta Vista với giá
xấp xỉ 341 triệu USD bằng tiền mặt và
cổ phiếu.
Năm đó Elon
Musk mới 28 tuổi và nhận được
phần chia tương đương 22 triệu USD.
“Bản thân tôi cũng bất ngờ v́ lại có người
trả hàng đống tiền cho phần mềm chúng
tôi tạo ra” - Elon Musk tâm sự.
Với thành công
vang dội đến sớm, nhiều nhà khởi
nghiệp trẻ có thể đă dừng lại,
hoặc đầu tư cho những thứ tương
tự. Nhưng Elon Musk quyết định nghĩ xa hơn,
ông muốn thay đổi cả thế giới.
“Tôi muốn công
ty thứ hai phải có ảnh hưởng tầm toàn
cầu. Tôi chuyển hướng sang ngành tài chính v́
cảm thấy có nhiều cảm hứng và tiềm năng
của ngành này khi kết hợp với Internet” - Elon
Musk kể.
Thời điểm
đó ông nhận thấy việc chuyển tiền
hoặc thanh toán thật chậm chạp, khách hàng
phải gửi hóa đơn thông qua thư tín, và
một cuộc giao dịch có khi kéo dài đến hàng
tuần lễ.
Elon Musk thành
lập công ty X.com
với tham vọng thực hiện việc chuyển
tiền qua Internet. X.com
phải cạnh tranh quyết liệt với đối
thủ Confinity. Một năm sau đó, Elon Musk
thuyết phục được đối thủ bán
lại công ty cho ḿnh, và đặt tên cho liên quân
mới là PaypalX, sau đổi tên thành Paypal.
Theo ông Kimball, mục tiêu của Elon Musk không
chỉ là thay đổi cách người ta gửi
tiền cho nhau. Elon Musk muốn Paypal phải thay đổi
hoàn toàn cách vận hành của ngành tài chính thế
giới. Paypal sau đó trở thành hệ thống
thanh toán Online đầu tiên trên thế giới.
Năm 2002, ông trùm
thương mại điện tử eBay mua lại
Paypal với mức giá 1,5 tỷ USD. Elon Musk nhận
được 170 triệu USD từ thương
vụ này. Các đồng nghiệp của Elon Musk
tiếp tục quay về Thung Lũng Silicon Valley,
California để đầu tư và kiếm lời
từ các công ty khởi nghiệp mới nổi. Nhưng
ông muốn làm nhiều hơn với số tiền
khổng lồ ông nhận được.
Viết
tiếp giấc mơ điên rồ
Khi
được hỏi về dự định
tiếp theo, Elon Musk khiến mọi người tṛn
mắt khi nói ông muốn chế tạo hỏa
tiến. Và công ty tiếp theo mang tên SpaceX ra đời.
Ông giải thích
một thiên thạch hay thảm họa núi lửa có
thể tiêu diệt nhân loại. Nhưng loài người
đang đối mặt với những nguy cơ mà
khủng long không gặp phải. Đó là một virus
do con người tạo ra, một sai lầm trong
việc tạo ra hố đen, những thảm
họa v́ hiện tượng trái đất ấm
dần lên...
“Nhân loại đă tiến hóa hàng triệu năm,
nhưng chỉ mất 60 năm vừa qua để
tạo ra những vũ khí có thể xóa sổ toàn
bộ lịch sử. Sớm hay muộn, chúng ta cũng
phải rời hành tinh xinh đẹp này, hoặc
chấp nhận sự diệt vong”, Elon Musk nhấn
mạnh.
“Elon nói rằng ông muốn tạo ra cách
để nhân loại có thể rời Trái Đất.
Đó là tham vọng lớn lao nhất mà bạn có
thể nghĩ ra. Anh ấy có ư tưởng, ư tưởng
đó cần rất nhiều tiền, anh ấy
lại đang có rất nhiều tiền.Thế là
SpaceX ra đời”, Kimball nhớ lại.
Đó là một
quyết định liều lĩnh.“Chưa từng có
ai nói rằng tôi sẽ bỏ toàn bộ số
tiền ḿnh có vào việc rời khỏi trái đất.
Nó giống như bỏ hết hiện tại để
theo đuổi một giấc mơ viễn vông”,
Steve Jurvetson, một trong những nhà đầu tư
đầu tiên tiếp xúc với Elon Musk cho biết.
Cách tiếp
cận vấn đề của Elon Musk khác với các
công tŕnh hỏa tiễn đương thời. Ông không
cố gắng đưa con người đi sâu vào vũ
trụ mà tập trung nghiên cứu cách hạ giá thành
những chuyến đi, nhằm tạo ra một
luồng “giao thông vũ trụ” mới.
Đây là hành tŕnh
vô cùng khó khăn. Đến tận năm 2008, SpaceX
mới thực sự chế tạo được
hỏa tiễn, nhưng 3 sản phẩm đầu tiên
đă nổ tung trước khi kịp rời khí
quyển. Những thất bại này ngốn ngấu hàng
đống tiền. Elon Musk từng than thở thất
bại thứ 4 sẽ là hồi kết của SpaceX.
SpaceX - Falcon 9 Rocket chụp lúc 5:25 PM ngày 22/12/2017 (Orange
County, CA, USA)
Công nghệ hàng không vũ trụ là ngành ít
được quan tâm, và chẳng có ai chịu đầu
tư cho SpaceX, nhất là trong giai đoạn khủng
hoảng kinh tế. Elon Musk vắt cạn tiền túi vào
việc nghiên cứu, và đánh cá toàn bộ tài
sản cho lần phóng hỏa tiễn thứ tư.
Mọi nỗ
lực được đền đáp, SpaceX phóng thành
công hỏa tiễn
thứ 4 của họ vào tháng 12/2008. Nhờ thành công
này, SpaceX nhận được hợp đồng 6 năm
với Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA)
trị giá 1,6 tỷ USD. SpaceX được cứu
sống.
Kể từ đó, SpaceX đă phóng thành công
20 tên lửa khác. Khác với các dự án không gian
của chính phủ Mỹ, Nga hay Trung Quốc, sản
phẩm của Space X sử dụng các công nghệ tân
tiến, cho phép công ty giảm thiểu chi phí đến
mức thấp nhất.
Với việc
hỏa tiễn Falcon 9 hạ cánh thành công theo chiều
thẳng đứng, trong tương lai ngành công
nghiệp không gian có thể sử dụng lại
hỏa tiễn đẩy như máy bay, qua đó
cắt giảm đáng kể chi phí các hoạt động
thương mại không gian.
SpaceX cũng đang thử nghiệm loại
tàu không gian mới, mỗi chiếc có thể chở
đến 100 người. Sáng kiến này hứa
hẹn sẽ tiếp tục cách mạng hóa ngành thương
mại không gian.
Tesla
Motor và hành tŕnh năng lượng mới
Bên
cạnh việc "đào thoát" khỏi Trái đất,
Elon Musk quyết tâm thay đổi cách thế giới
sử dụng năng lượng, hạn chế nhiên
liệu hóa thạch. Nỗ lực đáng ghi nhận
nhất của ông là công ty Solar City, hệ thống
cung cấp tấm nền năng lượng mặt
trời lớn nhất nước Mỹ.
Sau đó, Tesla
Motors ra đời. Đây là công ty khởi nghiệp
xe hơi đầu tiên trong ṿng 10 năm, và là hăng
duy nhất ra đời ở Thung Lũng Silicon,
California. Mục tiêu của Tesla Motor là xóa bỏ xăng
dầu và các loại nhiên liệu gây ô nhiễm khác.
Tesla
Motor thưc hiện chiến lược 3 bước.
Đầu tiên, hăng tung ra số lượng xe
hạn chế với mức giá cao, v́ “chúng tôi không
đủ tiền” như Elon Musk giải thích.
Tiếp đó, Tesla Motor sản xuất xe tầm trung
với số lượng trung b́nh, khi đă đảm
bảo công nghệ. Cuối cùng, Tesla Motor bán hàng
loạt xe điện giá rẻ. Chiến lược này
sẽ đảm bảo Tesla Motor nhận được
sự chú ư của công chúng từ đầu, và
từ đó nhận được sự tin tưởng
của người dùng với công nghệ mới khi
xe giá rẻ ra mắt.
Thành
công không đến dễ dàng
Elon Musk phải vận động đến 4 lượt
đầu tư trước năm 2007 để
cứu Tesla Motor.
Vào tháng 1/2008, Tesla Motor đuổi việc hàng
loạt nhân sự chủ chốt.
Tháng 5/2008, tờ The Truth About Cars khẳng định
công ty này sẽ sụp đổ.
Tháng 10/2008, Elon Mush trực tiếp điều khiển
Tesla Motor và vận động được thêm 40
triệu USD tiền đầu tư.
Tháng 1/2009, Tesla huy động được 187
triệu USD và bắt đầu bán 147 chiếc xe
đầu tiên.
Elon Musk bỏ thêm 70 triệu USD tiền túi vào công
ty, từ bỏ nhiều thương vụ tại
Paypal để tập trung cho ngành xe hơi.
Tháng 6/2009, Tesla Motor nhận được
khoản vay hơn 465 triệu USD từ Bộ Năng lượng
Mỹ. Số tiền này giúp công ty phát triển thành
công chiếc Model S và các công nghệ mới. Tesla Motor
trả nợ thành công vào tháng 5/2013, trước
cả Ford, Nissan và Fisker.
Iron
man của đời thực
Elon
Musk c̣n muốn tạo một cuộc cách mạng giao
thông mới. Ông đề ra ư tưởng xây
dựng hệ thống tàu điện siêu tốc “Hyperloop”.Trong
các ống áp suất thấp, toa tàu đạt
tốc độ lên đến hơn 1,100 km/h.
Elon Musk tin tưởng
hệ thống này sẽ đi vào hoạt động
trong 7-10 năm nữa, với khoản đầu tư
chỉ từ 6 tỷ USD.
Năm 2015, Elon Musk công bố một mẫu
thử nghiệm của công nghệ Hyperloop, và người
dùng có thể trải nghiệm thử sản phẩm
vào tháng 6/2016.
Theo các chuyên gia tài
chính, hiện tổng tài sản của Elon Musk lên
đến 13 tỷ USD. Nhiều người đă
bắt đầu gọi Elon Musk là Iron Man (Người
Sắt, một thiên tài công nghệ trong loạt
truyện tranh và phim của hăng Marvel). Thực tế,
Elon Musk đă xuất hiện trong các phần 2 và 3
của bộ phim Iron Man. Đạo diễn Jon Favreau
tiết lộ h́nh tượng nhân vật Tony Stark chính
là dựa trên nguyên mẫu của Elon Musk.
“Khi tôi đang
phát triển nhân vật Tony Stark, Robert Downey Jr. (diễn
viên thủ vai Iron Man) gợi ư hăy dựa vào Elon Musk.
Sau khi gặp Elon, tôi đă mang nhiều chi tiết cá
tính của anh lên màn h́nh dưới h́nh tượng
của Tony Stark”, ông cho biết.
Elon
Musk c̣n được so sánh với những "ông
tổ" khác của ngành xe hơi như Henry Ford và
John D. Rockefeller. Người ta cũng đặt ông
ngang hàng với nhà sáng lập Apple Steve Jobs.
Nhà báo Ashlee Vance nhận định: "Elon Musk
đă mang những ngành nghề vốn bị bỏ
lửng như giao thông không gian hay xe hơi, và
biến chúng thành những thứ mới mẻ,
tuyệt vời”.
|